Επιπεδοχώρα. Ένα μυθιστόρημα, δυο ταινίες. Σάτιρα, εκπαιδευτικό εργαλείο ή ένα ρομάντζο πολλών διαστάσεων!

                                                

"Θα έλεγα ότι το δόγμα των κύκλων συνοψίζεται στην φράση:"Φρόντιζε το σχήμα σου".Έτσι όλες οι διδαχές, τόσο οι πολιτικές όσο και οι εκκλησιαστικές ή οι ηθικές,έχουν σαν αντικείμενο την βελτίωση  του ατομικού και του συλλογικού σχήματος  και ιδιαίτερα,όπως είναι φυσικό,του σχήματος των κύκλων,στους όποιους υπακούν όλοι οι υπόλοιποι."
                                                                                              
                                                                                                     "Η Επιπεδοχώρα",Ε.Abbot

   Όσοι ασχολούνται με την λογοτεχνία και τον κινηματογράφο του φανταστικού έχουν συναντήσει κατά καιρούς σαν εύρημα που κινεί την πλοκή το "πέρασμα" από τον χώρο που ζούμε σε ένα άλλο με τέσσερις διαστάσεις.
Η τετάρτη διάσταση,η οποία νοείται ως μια επιπλέον διάσταση του χώρου εμφανίστηκε στα λογοτεχνικά έργα του Wells, του Carrol,του Conrad.Εκτενή αναφορά βρίσκουμε στο κλασσικό μυθιστόρημα του Ray Cummings με τίτλο "In to the fourth dimension".
Θυμίζουμε ότι ο φιλόσοφος Ι. Κάντ (1724-1804) έγραφε για την τέταρτη διάσταση:

  «Μια επιστήμη όλων αυτών των δυνατών ειδών χώρου θα αποτελούσε αναμφιβόλως  το υψηλότερο εγχείρημα το οποίο η πεπερασμένη μας κατανόηση θα αναλάμβανε στον  κλάδο της γεωμετρίας…Αν υπάρχει η δυνατότητα ύπαρξης περιοχών  με περισσότερες διαστάσεις, είναι ο πολύ πιθανό  ο Θεός να τις έχει κάπου δημιουργήσει. Τούτοι οι περισσοτέρων διαστάσεων  χώροι δεν θα άνηκαν  στον κόσμο μας, αλλά θα συγκροτούσαν ξεχωριστούς κόσμους.»                                        

   Το θέμα της τέταρτης διάστασης συχνά-πυκνά κάνει και την εμφάνιση του σε ταινίες του κινηματογράφου καθώς και σε βιντεοπαιχνίδια.
 Η μελέτη της γεωμετρίας των "πολλών" διαστάσεων οφείλεται κατά κύριο λόγο στον B.Riemman,η εκλαΐκευση όμως, της έννοιας, αδιαμφισβήτητα πιστώνεται στον Ε.Abbot.
  O  Edwin Abbot (1838-1826) ήταν ένας Άγγλος καθηγητής, συγγραφέας και θεολόγος.Παρακολούθησε τα μαθήματα του City of London School,και στην συνέχεια του St.John's Colegge στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όπου έλαβε τις μεγαλύτερες διακρίσεις  στην κλασσική λογοτεχνία, στα μαθηματικά  και στην θεολογία.Tο 1862, ορκίστηκε διάκονος  και ακολούθησε πανεπιστημιακή καριέρα.Το διασημότερο έργο του "Η επιπεδοχώρα: ένα ρομάντζο πολλών διαστάσεων"(Flatland:A romance  of many dimensions),δημοσιεύτηκε το  1884 με το ψευδώνυμο Α.Square.Το βιβλίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία και απανωτές εκδόσεις.
  Η επιπεδοχώρα είναι ένα μυθιστόρημα  που αφηγείται τις περιπέτειες ενός τετράγωνου στην χώρα των γραμμών και στην χωροχώρα (!!).Έτσι ο πρωταγωνιστής εξηγεί πως είναι τα πολυγωνικά όντα της επίπεδης κοινωνίας.Σε κάποιο σημείο της αφήγησης,τρισδιάστατα σχήματα  διασχίζουν το επίπεδο εμφανιζόμενα μόνο με την μορφή των επιπέδων τομών  τους , που είναι οι μόνες ορατές για τους κάτοικους της επιπεδοχώρας. Το τετράγωνο ρίχνεται  στην περιπέτεια για να  εγκαταλείψει το επίπεδο  και να ταξιδέψει στον τρισδιάστατο χώρο , και αναλαμβάνει  την απίθανη αποστολή να  εξηγήσει στους δισδιάστατους συνάδελφους του  πως πέρα από τον κόσμο τους ,υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα με περισσότερες διαστάσεις .Είναι προφανής η κλασική παιδεία του Abbot καθώς σε βαθύτερο επίπεδο έχει ως θέμα τον αρχαίο μύθο στο σπηλαίου του Πλάτωνα  ,όπου ο πρωταγωνιστής αντιλαμβάνεται  ως άμεση πραγματικότητα τις σκιές όσων συμβαίνουν έξω.Ο Abbot προσπαθεί να εκλαϊκεύσει την έννοια της πολυδιάστατης γεωμετρίας και παράλληλα το κείμενο του αποτελεί σάτιρα  των κοινωνικών,ηθικών και θρησκευτικών άξιων την εποχής.Είναι γνωστό ότι, αποσύρθηκε από την επαγγελματική του ζωή το 1889 και αφοσιώθηκε στην λογοτεχνία και την θεολογία ,τομείς στους όποιους συνέταξε πολλά έργα.Το 1965, ο Δανός μαθηματικός Dionys Burger έγραψε  την συνέχεια της επιπεδοχώρας,ένα βιβλίο με τίτλο "Σφαιροχώρα: Μια φανταστική ιστορία για τους καμπύλους χώρους και το διαστελλομενο σύμπαν"(Sphereland: A Fantasy About Curved Spaces and an Expanding Universe).
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έτη  2007  και 2009 αντίστοιχα δημιουργήθηκαν δυο σχετικές ταινίες.
Δείτε στο βίντεο το τρέιλερ της δεύτερης .

     

                  

Η Επιπεδοχώρα είναι μεταφρασμένη στα ελληνικά οπότε αναζητήστε την,είναι μοναδικό ανάγνωσμα για το καλοκαίρι.

Διαβάστε οπωσδήποτε και την ανάρτηση στον παρακάτω σύνδεσμο: http://thanasiskopadis.blogspot.gr/2011/01/h_29.html  

Μια ενδιαφέρουσα σχετική ομιλία: 
"Πώς ασχοληθήκαμε με τη γεωμετρία και τις τέχνες διαβάζοντας την Επιπεδοχώρα στην τάξη" από την εκπαιδευτικό Μιχαλοπούλου Αναστασία 
 http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=6

   

Αφήστε τον Carl Sagan να σας ξεναγήσει στην Επιπεδοχώρα