Σαν σήμερα 10 Δεκεμβρίου στο μαθηματικό σύμπαν..

                                 Αντίγραφο του προσθετικού μύτης του Tycho Brahe                                                   http://roomforcuriosity.blogspot.gr/2011/06/astronomers.html

    Το αντικείμενο των μαθηματικών αποτελεί τιμή για το ανθρώπινο πνεύμα.

                                                                                                                Carl Jacobi 

    Αυθαίρετη σταχυολόγηση γεγονότων που έλαβαν χώρα την 10^η Δεκεμβρίου και αφορούν έμμεσα ή άμεσα τα μαθηματικά και την ιστορία τους. 

Tycho Brahe(1546–1601)

 Κόψιμο μύτης

1566.Ο Δανός αστρονόμος ,αστρολόγος και αλχημιστής Tycho Brahe(1546–1601) κατά την διάρκεια μιας γιορτής εμπλέκεται σε διαμάχη με τον γαλαζοαίματο Δανό πρίγκιπα  Manderup Parsbjerg.Μια διαμάχη που αρκετές μέρες αργότερα καταλήγει σε μονομαχία  με τον Brahe να χάνει ένα μεγάλο μέρος της μύτης του.Έκτοτε,ο Brahe φορούσε μια ψεύτικη μύτη κατασκευασμένη από χρυσό.Ο Brahe παρακολούθησε νομικές σπουδές στη Λειψία,επιδόθηκε με πάθος στις αστρονομικές μελέτες, στη συνέχεια μετά από επισκέψεις που πραγματοποίησε σε πολλά ξένα αστεροσκοπεία, επέστρεψε το 1571 στη πατρίδα του και εγκαταστάθηκε στη Μονή του Χέρριντσβαντ.Τον επόμενο χρόνο αναγνώρισε και μελέτησε τον περίφημο καινοφανή αστέρα (nova) που περιέγραψε στο έργο του "Ο νέος αστέρας του 1572" που εμφανίστηκε στον αστερισμό της Κασσιόπης.
 

Η απαρχή ενός συμβολισμού

1626.Πεθαίνει ο  Βρετανός μαθηματικός- αστρονόμος Edmund Gunther (1581-1603). Ο Gunther ήταν  άγγλος πάστορας που αργότερα έγινε καθηγητής αστρονομίας στο κολέγιο Gresham του Λονδίνου. Σύμφωνα με τον ιστορικό των μαθηματικών Florian Cajori  οι συντομογραφίες sin (ημίτονο) και tan( εφαπτομένη) πιστώνονται στον Gunther.Το 1624, επινόησε  μια μηχανική κατασκευή,την κλίμακα Gunther,για να κάνει υπολογισμούς με λογαρίθμους –ένα πρόδρομο του γνωστού λογαριθμικού κανόνα-όπου η ένδειξεις sin ,tan εμφανίζονται σε κάποια από τα σκαριφήματα που περιγράφουν την εφεύρεση του.

                                            

Το πρόβλημα του Ναπολέοντα

1797. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης σε μία συζήτηση θεμάτων γεωμετρίας με τους μαθηματικούς Laplace, Lagrange και αλλά μέλη της Γαλλικής Ακαδημίας,τους εξέπληξε,αναφεροντας ορισμένες ασκησεις από το έργο του Ιταλού Μαθηματικού Lorenzo Mascheroni (1750– 1800) με τίτλο La Geometria del compasso.Τι περιείχε το έργο του Mascheroni; Όλες τις αποδείξεις της Ευκλείδειας Γεωμετρίας με την χρήση μόνο διαβήτη.Ο Ναπολέων,ο όποιος  διατηρούσε μέχρι το τέλος της ζωής του ζωηρό ενδιαφέρον για τα μαθηματικά,ισχυριζόταν ότι το έργο του Mascheroni είχε μεγάλη πρακτική σημασία καθώς ο διαβήτης είναι πολύ πιο ακριβές όργανο από τον κανόνα.Ο Mascheroni ήταν καθηγητής των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Παβίας και επιπλέον έγραφε ποίηση.Το La geometria del compasso περιείχε μια εκτενή ωδή αφιερωμένη στον Γάλλο στρατηλάτη.

  Ένα από τα προβλήματα,στο βιβλίο του,φέρει το τίτλο το πρόβλημα του Ναπολέοντα. Η εκφώνηση ήταν κάπως έτσι:

Να διαιρέσετε δεδομένη περιφέρεια κύκλου με δεδομένο το κέντρο της  σε τέσσερα ίσα τόξα μόνο με την χρήση διαβήτη.

Εναλλακτικά

Να βρεθούν οι τέσσερεις κορυφές ενός εγγεγραμμένου τετράγωνου σε δοθέντα κύκλο.

Μια λύση

 

   Έστω Α τυχαίο σημείο του κύκλου  με κέντρο Ο. Ανοίγουμε το διαβήτη όσο είναι η ακτίνα α  του κύκλου και προσδιορίζουμε πάνω του σημεία Β,C,D ως τομές της αντίστοιχα  με τους κύκλους με κέντρα Α,Β,C (κοινής ακτίνας α) Έτσι ΑΒ=ΒC=CD

Ανοίγουμε τον διαβήτη όσο είναι η ΑC.Με κέντρα Α και Δ γράφουμε τόξα τεμνόμενα στο Ε. Με κέντρο  Α και ακτίνα ίση με ΟΕ, γράφουμε τόξο  που τέμνει τον αρχικό κύκλο στα σημεία F και G.Τότε τα σημεία Α,F,D και G είναι  οι κορυφές του εγγεγραμμένου τετραγώνου.

Το βιβλίο του Mascheroni, καθώς και κατασκευές μόνο με την χρήση ενός πιρουνιού στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://mathhmagic.blogspot.gr/2013/04/blog-post_1.html

Περί Mascheroni

http://apollonius.math.nthu.edu.tw/d1/disk5/js/geometry/compass/short.pdf

 

Karl Gustav Jacob Jacobi(1804-1851)

1804.Carl Gustav Jacob Jacobi (10 Δεκεμβρίου 1804-18 Φεβρουαρίου  1851) Γεννιέται στο Ποτσδαμ  στην Πρωσία της Γερμανίας ο Karl Gustav Jacob Jacobi. Δεύτερος γιος εύπορου τραπεζίτη, τέλειωσε το σχολείο και εισήχθη στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Καθολική διάνοια, θα μπορούσε να διαπρέψει στις κλασικές σπουδές και να γίνει άριστος φιλόλογος αλλά τον κέρδισαν τα μαθηματικά. Μελέτησε τις κλασσικές εργασίες των Lagrange και Euler στην Άλγεβρα και τον λογισμό  και άφησε το στίγμα του στο μαθηματικό στερέωμα καθώς θεωρείται μαζί με τον Νορβηγό μαθηματικό Abel ως πρωτοπόροι  στην θεωρία ελλειπτικών συναρτήσεων.Ήταν εξαιρετικός  όσο αφορά τους χειρισμούς της άλγεβρας και των ευφυών επινοημάτων.Το 1825, αποκτά το διδακτορικό του δίπλωμα  και αρχίζει να εργάζεται ως λέκτορας  στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου.Γεννημένος δάσκαλος. Ο Jacobi ήταν ο πρώτος κανονικός καθηγητής πανεπιστήμιου, καθώς εισήγαγε τους σπουδαστές του στην ερεύνα. Κάνοντας διαλέξεις  για τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις και δίνοντας στους σπουδαστές την δυνατότητα να παρακολουθήσουν εν τη γενέσει  την δημιουργία ενός νέου αντικειμένου.Πεθαίνει σε ηλικία σαρανταεπτα ετών από ευλογιά.

1815.Γεννιεται η Αυγούστα Άντα Κίνγκ, (10 Δεκεμβρίου 1815- 27 Νοεμβρίου 1852)  Κόμισσα του Λάβλεϊς (πατρικό Αυγούστα Άντα Μπάιρον) είναι γνωστή για το έργο που άφησε σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ. Η συνεισφορά της αυτή θεωρείται σήμερα από τους ιστορικούς ως το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή. Η Άντα γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 10 Δεκεμβρίου 1815, ως το μοναδικό νόμιμο τέκνο του Λόρδου Βύρωνα. Αμέσως μετά την έκδοση του διαζυγίου (Απρίλιος 1816), ο Λόρδος Μπάιρον έφυγε οριστικά από την Αγγλία, όπου ποτέ δεν επέστρεψε, αφού πέθανε στην Ελλάδα (Μεσολόγγι) τον Απρίλιο του 1824, όταν η Άντα ήταν οκτώ ετών. Την κηδεμονία της ανέλαβε η μητέρα της, η οποία φρόντισε για την μόρφωσή της στα μαθηματικά και τη μουσική. Παρόλο που τέτοια εκπαίδευση ήταν ασυνήθιστη για τις γυναίκες της εποχής, η μητέρα της Λάβλεϊς θεώρησε πως θα την κρατούσε μακριά από φιλολογικές και ποιητικές ενασχολήσεις, πιστεύοντας πως αυτές ήταν η αιτία για την δύσκολη προσωπικότητα του πρώην συζύγου και πατέρα της Άντα. Σε ηλικία 17 ετών, η Άντα γνωρίζει τη Μαίρη Σόμερβιλ (Mary Fairfax Sommerville), μια πολύ σημαντική γυναίκα με επιστημονικές ανησυχίες και επιτεύγματα, η οποία αναλαμβάνει τη μόρφωση της Άντα κυρίως στα μαθηματικά. Σε ένα δείπνο στο σπίτι της Σόμερβιλ το 1834 η Άντα ακούει για πρώτη φορά τις ιδέες του Τσαρλς Μπάμπατζ για την Αναλυτική Μηχανή. Παρά την ενασχόλησή της με τις επιστήμες, τη μουσική, την ανατροφή των παιδιών της, η υγεία της δεν είναι καλή. Το 1852πεθαινει σε ηλικία  τριάντα έξι ετών. Η συνεισφορά της αναγνωρίστηκε όταν το 1980 το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ παρουσίασε μια γλώσσα προγραμματισμού, την οποία και ονόμασε Ada προς τιμή της. Επίσης, η Βρετανική Εταιρεία Πληροφορικής απονέμει κάθε χρόνο μετάλλιο με το όνομά της.(Wikipedia)

1933. Ο Paul Dirac λαμβάνει βραβείο Νόμπελ Φυσικής.(δείτε το σχετικό βίντεο
http://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=662.)Την ίδια μέρα τιμάται με Νόμπελ λογοτεχνίας ο Γεώργιος Σεφέρης.

Κάποτε συλλογίζομαι πὼς ὅλα τοῦτα ἐδῶ ποὺ γράφω
δὲν εἶναι ἄλλο παρὰ εἰκόνες ποὺ κεντοῦν στὸ δέρμα τους
φυλακισμένοι ἢ πελαγίσιοι.

            Ἡμερολόγιο Καταστρώματος Β´ ,Γεώργιος Σεφέρης

1934. Δημιουργείται η ομάδα BOURBAKI στις 12 το μεσημέρι από τους μαθηματικούς H. Cartan, Chevalley, Delsarte, Dieudonné, René de Possel και Weil στο Γαλλικο Café Capoulade. Περισσότερα για τους Bourbaki ΕΔΩ

 

Café Capoulade

 

1984. Ανακαλύφθηκε ο πρώτος πλανήτης εκτός του ηλιακού μας συστήματος, απέχει μόνο 21 εκατομμύρια έτη φωτός από την Γη.

                    

Δωράκι...