Σαν σήμερα στο μαθηματικό σύμπαν...

                 

   Σαν σήμερα στο μαθηματικό σύμπαν, το 1912, γεννιέται στο Λονδίνο ο  Άλαν Τούρινγκ (1912-1954). Βρετανός μαθηματικός και πρωτοπόρος της επιστήμης των υπολογιστών. Παιδί-θαύμα με κλίση στα μαθηματικά, φοίτησε στο King’s College του Κέιμπριτζ. Σε ηλικία μόλις 22 ετών, εκλέγεται μέλος του King’s College.

  Το 1936, αποδεικνύει ότι υπάρχουν ορισμένα μαθηματικά προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν δια μιας σταθεράς, καθορισμένης διεργασίας που μπορεί να εκτελεστεί από αυτόματη μηχανή. Τα αποτελέσματα καταγράφονται  στο έργο του «On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem»( "Για τους υπολογίσιμους αριθμούς, με μια εφαρμογή στην λήψη αποφάσεων")

  Δημιούργησε  και τα πρώτα προγράμματα τα οποία ήταν κατάλληλα για να διαβαστούν από μια μηχανή. Χρησιμοποίησε διάτρητες ταινίες που «διαβάζονταν» σειριακά από μια μηχανή η οποία εκτελούσε μια ενέργεια. Η μηχανή που ονομάστηκε μηχανή του Turing (Turing Machine) διδάσκεται μέχρι σήμερα στις πανεπιστημιακές σχολές Πληροφορικής σε όλο τον κόσμο. 

 

Το παιχνίδι της μίμησης

  Το 1947, σε μια ομιλία του στην Μαθηματική εταιρεία του Λονδίνου προτείνει την χρήση του σκακιού σαν τέστ για την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης. O Τούρινγκ, το 1950 σε ένα άρθρο του για την πιθανότητα ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης πήγε ένα βήμα πιο πέρα, επινόησε ένα τεστ που θα έλεγχε σε μια συζήτηση μέσω μηνυμάτων αν η επικοινωνία γίνεται με άνθρωπο ή υπολογιστή. Στο άρθρο αυτό, με τίτλο «Υπολογιστικές μηχανές και νοημοσύνη» ο Τούρινγκ γράφει:

"...πιθανόν δεν θα είχε καμία αντίρρηση να δεχτεί ως δοκιμασία το παιχνίδι της μίμησης .Το παιχνίδι αυτό, γνωστό ως η "προφορική εξέταση", χρησιμοποιείται συχνά για να ανακαλύψουμε αν ένα πρόσωπο έχει κατανοήσει πραγματικά κάτι ή αν απλώς το έχει αποστηθίσει. Ας ακούσουμε ένα απόσπασμα από μια τέτοια προφορική εξέταση.

ΑΝΑΚΡΙΤΉΣ: Στον πρώτο στίχο του σονέτου σας που λέει «θα σε παρομοιάσω με μια μέρα ανοιξιάτικη», δεν θα ταίριαζε το ίδιο καλά ίσως καλύτερα η φράση «με μια μέρα του Μαγιού»;

ΜΑΡΤΥΡΑΣ: Δεν θα συμφωνούσε το μέτρο.

ΑΝΑΚΡΙΤΗΣ: Τι θα λέγατε για «μια μέρα χειμωνιάτικη»; Αυτό θα συμφωνούσε με το μέτρο μια χαρά.

 ΜΑΡΤΥΡΑΣ: Ναι, αλλά κάνεις δεν θα ήθελε να τον παρομοιάσουν με μια χειμωνιάτικη μέρα.

ΑΝΑΚΡΙΤΗΣ: Θα λέγατε ότι ο κύριος Pickwick σας θυμίζει Χριστούγεννα; (ήρωας του Καρόλου Ντίκενς)

ΜΑΡΤΥΡΆΣ: Κατά κάποιο τρόπο, ναι.

ΑΝΑΚΡΙΤΗΣ: Και όμως, τα Χριστούγεννα είναι μέρα χειμωνιάτικη και δεν νομίζω πως η παρομοίωση θα ενοχλούσε τον κύριο PIckWick.

ΜΑΡΤΥΡΑΣ: Μάλλον αστειεύεστε. Λέγοντας « μια μέρα χειμωνιάτικη», εννοούμε μια συνηθισμένη χειμωνιάτικη μέρα και όχι μια μέρα εξαιρετική, όπως τα Χριστούγεννα."

 

Αίνιγμα   

  Στο ευρύ κοινό έγινε γνωστός από το κινηματογραφικό έργο «Imitation Game», όπου ήταν επικεφαλής σε μια ομάδα επιστημόνων οι οποίοι εργαζόταν στο Bletchley Park στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και «έσπασαν» τη γερμανική κρυπτογραφική μηχανή «Enigma», με συνέπεια οι σύμμαχοι να αποκτήσουν πλεονέκτημα και να επιταχύνουν την κατάρρευση του Αξονα.

   Η ομάδα των αποκρυπτογράφων στο Bletchley Park ήταν πολυπληθής και ετερόκλητη. Εκτός από μαθηματικούς, κρυπτογράφους και αναλυτές που θα περίμενε να βρει κάποιος σε ένα τέτοιο περιβάλλον, υπήρχαν τρεις πρωταθλητές σκακιού, ένας Αιγυπτιολόγος, λογοτέχνες και ποιητές, ψυχολόγοι, ακόμα και αυτός που πήρε κάποιο βραβείο γιατί έλυσε ένα πολύ δύσκολο σταυρόλεξο!

  Η κρυπτογράφηση με το Enigma άλλαζε κάθε 24 ώρες και ο πρωτόλειος υπολογιστής του Bletchley Park δεν μπορούσε να επεξεργαστεί όλους τους πιθανούς συνδυασμούς μέσα σε 24 ώρες. Ετσι, κάθε μέρα ξεκινούσαν από το απόλυτο μηδέν.

Την αρχή της λύσης την έδωσε ο έρωτας! Δύο Γερμανοί κωδικογράφοι ήταν ερωτευμένοι με δύο διαφορετικές κοπέλες με το ίδιο όνομα: Ρόζα. Οι αναλυτές βρήκαν τον συσχετισμό, γιατί κάθε πρωί οι δύο Γερμανοί χαιρετούσαν τις κοπέλες τους με το ίδιο μήνυμα (διαφορετικά κωδικοποιημένο) και ο Alan Turing με αυτή την πληροφορία «έσπασε» το Εnigma και έτσι σώθηκαν εκατομμύρια ζωές.

   Ο υπολογιστής  που διέθεταν χρειαζόταν  20 χρόνια για να εξετάσει και τους 53 δισεκατομμύρια  δυνατούς συνδυασμούς  που μπορούσε να χρησιμοποιήσει το Enigma, ώστε να βρει τα κλειδιά. Το 2017, το Imperial War Museum, με τη βοήθεια σύγχρονων υπολογιστών και προγραμμάτων Τεχνητής Νοημοσύνης, έσπασαν το Enigma σε 13 λεπτά, με κόστος 7 δολάρια! Τα 20 χρόνια έγιναν 13 λεπτά!

 

 Το τέλος

 Ο Τούρινγκ αυτοκτόνησε, δαγκώνοντας  ένα μήλο δηλητηριασμένο με κυάνιο, (εικάζεται ότι το συμβάν αποτέλεσε έμπνευση το λογότυπο της Apple) αφού προηγουμένως υποβλήθηκε σε χημικό ευνουχισμό, λόγω της ομοφυλοφιλίας του. Ήταν μόλις 41 ετών. Πολλά χρόνια  μετά τον θάνατό του, η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη και προς τιμή του κορυφαίου επιστήμονα , το πορτρέτο του Τούρινγκ από το 2021 θα  κοσμεί το χαρτονόμισμα των 50 στερλινών .