«Ο Αρχιμήδης θα μνημονευθεί όταν ο Αισχύλος θα έχει λησμονηθεί, διότι οι γλώσσες πεθαίνουν, μα οι μαθηματικές ιδέες όχι.» G.Hardy


Σάββατο 23 Μαρτίου 2024

Σαν σήμερα.Amalie Emmy Noether

 

Σαν σήμερα,το 1882, γεννήθηκε η Γερμανίδα μαθηματικός Amalie Emmy Noether  

  Η Amalie Emmy Noether ήταν Γερμανίδα μαθηματικός εβραϊκού θρησκεύματος. Γεννήθηκε το 1882 στο Erlangen της Βαυαρίας. Ο πατέρας Max Noether ήταν και αυτός μαθηματικός. Οι αρχικές σπουδές της ήταν Αγγλική και Γαλλική φιλολογία αλλά τελικά σπούδασε μαθηματικά στο πανεπιστήμιο της  πόλης που γεννήθηκε και που δίδασκε ο πατέρας της. Εκείνη την εποχή οι γυναίκες επιτρεπόταν να παρακολουθούν μόνο τα μαθήματα και όχι να συμμετέχουν και επιπλέον έπρεπε να ζητήσουν την άδεια του κάθε καθηγητή χωριστά προκειμένου να παραβρίσκονται στις διαλέξεις του.

 To 1903 παρακολούθησε τις διαλέξεις των μαθηματικών Hermann Minkowski, Otto Blumenthal, Felix Klein και David Hilbert στο μαθηματικό τμήμα του πανεπιστημίου του Göttingen. To 1904 επιστρέφει στην γενέτειρά της και ολοκληρώνει τις σπουδές της ως μαθηματικός παραδίδοντας την διατριβή της το 1907 υπό την επίβλεψη του Paul Gordan. Από το 1908 ως το 1915 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Μαθηματικών του Erlangen άνευ αποδοχών αντικαθιστώντας σε πολλές περιπτώσεις τον πατέρα της που ήταν άρρωστος. Τη περίοδο αυτή δημοσιεύει πολλά άρθρα στις πραγματικές συναρτήσεις και στην Άλγεβρα.

Ασχολείται με την Αλγεβρική θεωρία αναλλοίωτων την Θεωρία Γκαλουά αλλά και την Μαθηματική Φυσική. Δημοσιεύει μία εργασία της πάνω στη γενική θεωρία της σχετικότητας το συμπέρασμα της οποίας λέγεται προς τιμή της θεώρημα Neother. Σχετικά με την εργασία αυτή ο Αϊνστάιν έγραψε στον  Hilbert:

"…έλαβα από την Δεσποινίδα Noether μια πολύ ενδιαφέρουσα εργασία σχετικά με τις αναλλοίωτες. Με εντυπωσιάζει το ότι τέτοια πράγματα μπορούν να γίνουν κατανοητά με ένα γενικό τρόπο. Η παλιά φρουρά στο Γκέτινγκεν θα πρέπει να λάβει κάποια μαθήματα από την Δεσποινίδα Noether! Φαίνεται να γνωρίζει άριστα  το αντικείμενο της".

  Το 1915, προσκλήθηκε από τον David Hilbert και τον Christian Felix Klein για να ενταχθεί στο τμήμα μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Göttingen. Το γεγονός να εργαστεί ως καθηγητής μία γυναίκα στο ανδροκρατούμενο πανεπιστήμιο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. λέγεται ότι ένα μέλος της σχολής ανέφερε χαρακτηριστικά

«Τι θα σκεφτούν οι στρατιώτες μας όταν επιστρέψουν στο πανεπιστήμιο και να δουν ότι είναι υποχρεωμένοι να μάθουν υπό την διδασκαλία μιας γυναίκας;»

Υποστηρίζοντας την ο Hilbert δήλωσε:

«δεν βλέπω ότι το φύλο του υποψηφίου αποτελεί επιχείρημα κατά της εισδοχής της ως privatdozent (λέκτορας). Εξάλλου, είμαστε πανεπιστήμιο, όχι λουτρό».

 Κατά τα πρώτα χρόνια της διδασκαλίας της στο πανεπιστήμιο δεν πληρωνόταν για τις υπηρεσίες της. Τα έξοδα της διαβίωσης της τα πλήρωνε η οικογένειά της που πάντα στην στήριζε. Ακόμα και οι διαλέξεις της δινόντουσαν ως φροντιστηριακά μαθήματα που υποστήριζαν την διδασκαλία του Hilbert. Το 1919 της επετράπη μετά από εξετάσεις να είναι υποψήφια προς μονιμότητα και μετά από τρία χρόνια της δόθηκε ο τίτλος nicht beamteter ausserordentlicher professor – μη μόνιμη καθηγήτρια με περιορισμένα διοικητικά δικαιώματα. Συνέχισε να δουλεύει αμισθί μέχρι το επόμενο έτος όπου πήρε το τίτλο της Lehrbeauftragte für Algebra.

 Καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας της στο πανεπιστήμιο επιτηρεί έναν μεγάλο αριθμό υποψήφιων διδακτόρων που αργότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των μαθηματικών. Οι μαθητές της έχουν μείνει γνωστοί ως «αγόρια της Noether» (αν και δύο από αυτούς ήταν γυναίκες). Ως καθηγήτρια ήταν αφοσιωμένη και υπομονετική με τους φοιτητές της αλλά και απαιτητική σε ότι είχε να κάνει με την μαθηματική ακρίβεια στις εργασίες που έβαζε.

  


Aφοσιωμένη στην εργασία της ως δασκάλα προωθώντας συνεχώς τις όποιες δημιουργικές εργασίες των φοιτητών της συνεισφέροντας σε σημαντικό βαθμό σε αυτές με τις υποδείξεις της. Συχνή ήταν η εικόνα των φοιτητών να βρίσκονται συγκεντρωμένοι γύρω της και αυτή να διδάσκει …λέγεται ότι κάποτε, όταν το πανεπιστήμιο ήταν κλειστό λόγω αργίας συγκέντρωσε την τάξη έξω στα σκαλιά, και ξεκίνησε να διδάσκει περπατώντας στους κήπους του πανεπιστημίου καταλήγοντας να συνεχίζει την διάλεξή της μέσα σε ένα τοπικό καφέ.

 Την περίοδο 1926-1930, ο Ρώσος τοπολόγος Pavel Alexandrov έδωσε μία σειρά διαλέξεων στο Göttingen και οι δύο μαθηματικοί συνεργάστηκαν στενά. Ο Alexandrov την προσφωνούσε ως “der Noether” δηλαδή ο κύριος Noether ως τίτλο τιμής προς αυτήν. Το χειμώνα του 1928-1929 η Noether προσεκλήθη από το Πανεπιστήμιο της Μόσχας όπου συνεργάστηκε με τους P.S. Alexandrov, Lev Pontryagin, Nikolai Chebotaryov στους τομείς της Αφηρημένης Άλγεβρας και Αλγεβρικής Γεωμετρίας.

Στην επίσκεψη της αυτή , σύμφωνα με τον Alexandrov έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα πολιτικά δρώμενα στην τότε Σοβιετική Ένωση γεγονός που αργότερα της προκάλεσε προβλήματα στην Γερμανία.

  Το 1932 λαμβάνει το βραβείο Ackermann-Teubner για τη συμβολή της στα μαθηματικά. Παρόλο το βραβείο και την αναγνώριση , δεν εξελέγη στην Ακαδημία επιστημών και ποτέ δεν έλαβε την θέση του καθηγητή στο πανεπιστήμιο.

Την ίδια χρονιά συμμετέχει στο Διεθνές Συνέδριο των Μαθηματικών στη Ζυρίχη. Η διάλεξη της σχετικά με την Αντιμεταθετική Άλγεβρα και τη Θεωρία Αριθμών παρουσία 800 συνέδρων μεταξύ των οποίων κορυφές του χώρου των Μαθηματικών όπως οι συνάδελφοι της Hermann Weyl, Edmund Landau και Wolfgang Krull ήταν μια μεγάλη στιγμή για την ίδια.

Η Noether παρέμεινε στο μαθηματικό τμήμα του Göttingen μέχρι τον Απρίλιο του 1933. Εκείνη την εποχή στην εξουσία της Γερμανίας ήταν το Ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ. Μία από τις πρώτες ενέργειες του καθεστώτος ήταν ο Νόμος για την αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης που απομάκρυνε σχεδόν όλους τους Εβραίους του δημόσιου τομέα συμπεριλαμβανομένων και των καθηγητών πανεπιστημίου. Τότε προς εφαρμογή του νόμου από το πανεπιστήμιο του Göttingen απολύονται έξι καθηγητές μεταξύ των οποίων και οι μαθηματικοί Felix Bernstein, Richard Courant και η Emmy Noether. Σε αυτό το πολύ δύσκολο κλίμα έντονου αντισημιτισμού παρέμεινε προσηλωμένη στην μαθηματική έρευνα διδάσκοντας τους μαθητές της στο διαμέρισμά της.

   Η εξορία ήταν μονόδρομος. Η πρώτη της επιλογή ήταν η Μόσχα, όταν αυτό δεν έγινε εφικτό προσπάθησε και να πάει στην Αγγλία ή στις ΗΠΑ. Τελικά της δίνεται υποτροφία από το ίδρυμα Rockefeller και θέση καθηγητού στο Bryn Mawr College στην Πενσυλβάνια.

Η διαμονή της στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ευχάριστη, είχε τον σεβασμό των συναδέλφων της, ήταν πάντα προσηνής και ευχάριστη. Στις διαλέξεις της δεν ακολουθούσε ένα συγκεκριμένο πλάνο, μιλούσε γρήγορα και απαιτούσε μεγάλη συγκέντρωση από τους μαθητές της. Οι αφοσιωμένοι μαθητές της απολάμβαναν τον ενθουσιασμό με τον οποίο προσέγγιζε τα μαθηματικά, επειδή οι διαλέξεις της συχνά βασιζόταν σε προηγούμενες εργασίες που είχαν κάνει μαζί. Χαρακτηριζόταν από ένα αντισυμβατικό τρόπο συμπεριφοράς αδιαφορώντας για την εμφάνισή της.

Το 1934 δίνει μία σειρά διαλέξεων στο Institute for Advanced Study του Πρίνστον.

Το 1935, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για όγκο στις ωοθήκες. Πέθανε τέσσερις ημέρες αργότερα σε ηλικία 53 ετών.

Σε επιστολή του προς τους New York Times, ο Albert Einstein έγραψε:

«Αν θέλουμε να κρίνουμε τους πιο ικανούς μαθηματικούς, η Fräulein Noether ήταν η πιο σημαντική δημιουργική μαθηματική ιδιοφυΐα που έχει εμφανιστεί μέχρι στιγμής από την στιγμή που ξεκίνησε η τριτοβάθμια εκπαίδευση των γυναικών .Στον τομέα της άλγεβρας, στην οποία οι πιο ταλαντούχοι μαθηματικοί απασχολούνται για αιώνες, ανακάλυψε μεθόδους που έχουν αποδειχθεί τεράστιας σημασίας για την ανάπτυξη της σημερινής νεότερης γενιάς των μαθηματικών.»

 Tο έργο της συνεχίζει να είναι σημαντικό για την ανάπτυξη της θεωρητικής φυσικής και των μαθηματικών και για αυτό συμπεριλαμβάνεται στους μεγαλύτερους μαθηματικούς του εικοστού αιώνα. Όπως έχει αναφέρει ο φίλος και συνεργάτης της ο Hermann Weyl η Amalie Emmy Noether … «άλλαξε το πρόσωπο της άλγεβρας με το έργο της».

Χαρακτηρίζεται ως η σπουδαιότερη γυναίκα μαθηματικός στην ιστορία.

Περαιτέρω σύνδεσμοι

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BC%CE%B9_%CE%9D%CE%AD%CF%84%CE%B5%CF%81

https://www.britannica.com/biography/Emmy-Noether

https://www.newscientist.com/people/emmy-noether/

https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Noether_Emmy/


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...