Η καριέρα της Έμυ Νέθερ ήταν γεμάτη παράδοξα...

 

1935 «Η καριέρα της Έμυ Νέθερ ήταν γεμάτη παράδοξα. Ένα  μνημείο της ακαμψίας και της ξεροκεφαλιάς της πρωσικής γραφειοκρατίας, που έβλεπε τις γυναίκες όπως ο διάβολος το λιβάνι.

  Το 1919 κατάφερε να πάρει τον τίτλο του Privatdozent(*) — έναν ακαδημαϊκό βαθμό που τότε σήμαινε: “Μπορείς να διδάσκεις στο πανεπιστήμιο, αλλά χωρίς μισθό· ζήσε με τα δίδακτρα και την ελπίδα πως ίσως κάποτε σε κάνουν καθηγητή.”

Αυτό έγινε δυνατό μόνο επειδή οι Χίλμπερτ και Κλάιν επέμεναν σαν μουλάρια, σπάζοντας την αντίσταση των συντηρητικών πανεπιστημιακών κύκλων.

Η βασική ένσταση ήταν… το φύλο της.

“Μα είναι δυνατόν να αφήσουμε γυναίκα να γίνει Privatdozent;” έλεγαν.

“Κι αν αύριο ζητήσει να γίνει καθηγήτρια και μπει και στη Σύγκλητο; Μα επιτρέπεται να μπει γυναίκα στη Σύγκλητο;”

Κι εκεί ήρθε η ιστορική απάντηση του Χίλμπερτ, με χιούμορ που σκότωνε:

“Κύριοι, η Σύγκλητος δεν είναι λουτρό∙ γιατί λοιπόν να μη μπει κι εκεί μια γυναίκα;”»

     Από την ομιλία «Στη μνήμη της Έμυ Νέθερ» του P. S. Alexandrov, προέδρου τότε της Μαθηματικής Εταιρείας της Μόσχας.

   (*)Το Privatdozent (προφέρεται περίπου πριβάτ-ντοτσέντ) ήταν και παραμένει ένας πανεπιστημιακός τίτλος στη Γερμανία και σε άλλα γερμανόφωνα πανεπιστήμια.

Τι σημαίνει πρακτικά:

Πρόκειται για κάποιον που έχει ολοκληρώσει την υφηγεσία (Habilitation), δηλαδή μια δεύτερη, πιο απαιτητική διατριβή μετά το διδακτορικό.

Ο Privatdozent έχει το δικαίωμα να διδάσκει στο πανεπιστήμιο (αυτό λέγεται venia legendi).

Δεν είναι μόνιμος καθηγητής· συχνά δεν πληρώνεται σταθερά από το πανεπιστήμιο, αλλά ζει από δίδακτρα ή άλλες πηγές.

Θεωρείται ένα βήμα πριν από το να γίνει κανείς καθηγητής (Professor).

Στην εποχή της Νέθερ (αρχές 20ού αιώνα), το να γίνει μια γυναίκα Privatdozent ήταν σχεδόν αδιανόητο. Αυτός ήταν ο λόγος που προκάλεσε τόση αντίδραση και τα διάσημα λόγια του Χίλμπερτ.

Ποια ήταν 

  Η Έμυ Νέθερ ήταν Γερμανίδα μαθηματικός, που θεωρείται σήμερα μία από τις πιο σημαντικές μορφές των μαθηματικών και της θεωρητικής φυσικής του 20ού αιώνα.

 Γεννήθηκε το 1882 στο Έρλανγκεν της Γερμανίας, κόρη του μαθηματικού Μαξ Νέθερ.

 Σπούδασε μαθηματικά σε μια εποχή που οι γυναίκες συναντούσαν τεράστια εμπόδια στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση.

Εργάστηκε αρχικά χωρίς μισθό, και το 1919 έγινε Privatdozent χάρη στην υποστήριξη του Νταβίντ Χίλμπερτ και του Φέλιξ Κλάιν.

Έγινε διάσημη για το Θεώρημα της Νέθερ (1918), το οποίο αποκαλύπτει τη βαθιά σχέση ανάμεσα στις συμμετρίες και τους νόμους διατήρησης στη φυσική. Το θεώρημα αυτό αποτελεί θεμέλιο της σύγχρονης θεωρητικής φυσικής.

 Συνέβαλε επίσης καθοριστικά στην αφηρημένη άλγεβρα (θεωρία δακτυλίων, ιδεωδών, σωμάτων), επηρεάζοντας βαθιά την εξέλιξη των μαθηματικών.

 Το 1933, με την άνοδο των ναζί, εκδιώχθηκε από το πανεπιστήμιο επειδή ήταν Εβραία και γυναίκα. Μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου δίδαξε στο Bryn Mawr College και συνεργάστηκε με το Institute for Advanced Study στο Πρίνστον.

 Πέθανε πρόωρα το 1935, σε ηλικία μόλις 53 ετών, έπειτα από χειρουργική επέμβαση.

Η Νέθερ έμεινε στην ιστορία ως «η μητέρα της σύγχρονης άλγεβρας» και το όνομά της συνδέεται με έναν από τους πιο θεμελιώδεις νόμους της φυσικής.