ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ.ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΙΔΕΑ ΜΕ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΜΕΣΑ. (μέρος δεύτερο)

                              «Χρήμα: Αγαθό, που δεν μας προσφέρει κάτι της          

                               προκοπής,παρά μόνο όταν το αποχωριζόμαστε.

                               Αποτελεί σημάδι  πολιτισμού  και διαβατήριο

                               για τον «καλό κόσμο».Μια περιουσία  που απλά την  

                                 ανεχόμαστε»

                                                                           Αμβρόσιος Πηρς

   Η αφορμή ήταν  ένα email  το οποίο με  «ενημέρωνε» για κάποια πολυεθνική εταιρεία που πουλάει διάφορα προϊόντα μέσω καταλόγων με κέρδος κάποιο ποσοστό ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που  προσηλυτίζεις στο δίκτυο πωλήσεων .Υποσχόμενοι  εξωφρενικά  ποσά.…Διοργανώνουν κάθε βδομάδα σεμινάρια για τα νέα μέλη και αφού μπεις μετά προσπαθείς να προσελκύσεις νέους «πελάτες» πλασάροντας την ιδέα. Αλήθεια τα πιστεύει κάνεις ;Ε λοιπόν είναι εκπληκτικό , σε τυχαία κουβέντα στον περίγυρο μου  βρήκα 3 άτομα που είχαν δοκιμάσει την τύχη τους  σε παρόμοια συστήματα. Επειδή  οι καιροί είναι πονηροί  ας δούμε πόσο παλιά είναι η μηχανή και πως εμπλέκονται τα μαθηματικά σε  αυτή.

  Όλα ξεκίνησαν στην Ρωσία την δεκαετία τού 1910 .Κάποιες επιχειρήσεις κατέφευγαν σε μια έξυπνη μέθοδο για να κατορθώσουν να πουλήσουν τα μετρίας ποιότητας προϊόντα τους .Δημοσίευαν στις εφημερίδες και σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας την εξής απλή  διαφήμιση:

                Δέκα ρούβλια για ένα ποδήλατο

         ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ένα ποδήλατο μονό με 10 ρουβλια.    

                     μοναδική ευκαιρία!!!!

            ΔΕΚΑ ΡΟΥΒΛΙΑ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΠΕΝΗΝΤΑ!

           ΓΡΑΨΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

     

Υπήρχαν  πολλοί που τσιμπούσαν  και έγραφαν για να ζητήσουν πληροφορίες .Έπαιρναν ως απάντηση έναν λεπτομερή κατάλογο.

Εκείνο που αποκτούσε κάνεις με τα 10 ρούβλια του δεν ήταν το ποδήλατο, αλλά τέσσερα κουπόνια τα οποία, σύμφωνα με τις οδηγίες , έπρεπε να πουλήσει στους φίλους του προς 10 ρούβλια το ένα. Τα 40 ρούβλια που θα συγκέντρωνε από τους φίλους του τα έστελνε στην εταιρεία , για να παραλάβει το ποδήλατο. Και έτσι, ο ίδιος πλήρωνε πραγματικά μόνο 10 ρούβλια. Τα υπόλοιπα 40 τα είχε πάρει από τις τσέπες  των φίλων του. Η αλήθεια είναι ότι, εκτός  από την πληρωμή των 10 ρουβλιών, ο αγοραστής   έπρεπε να κατορθώσει να βρει ανθρώπους που θα αγόραζαν τα αλλά τέσσερα κουπόνια, τούτο όμως δεν  του κόστιζε τίποτα.

  Τι ακριβώς ήταν τα κουπόνια; Τι πλεονεκτήματα αποκτούσε ο κάθε αγοραστής με τα 10 ρούβλια του: Αγόραζε το δικαίωμα να ανταλλάξει το κουπόνι με πέντε ίδια .Μ άλλα λόγια , πλήρωνε την ευκαιρία να συγκεντρώσει 50 ρούβλια για την αγορά ενός ποδηλάτου, το οποίο, στην πραγματικότητα, τους στοίχιζε μόνο 10 ρούβλια, δηλαδή όσα χρήματα είχε πληρώσει για το κουπόνι. Οι νέοι κάτοχοι των κουπονιών τα αντάλλαζαν, με την σειρά τους .Κι όμως η υπόθεση –που χαρακτηρίστηκε ως χιονοστιβάδα- αποτελούσε μια προφανή άπατη, διότι πολλοί άνθρωποι έχαναν τα χρήματα τους καθώς δεν κατάφερναν να πουλήσουν τα κουπόνια που είχαν αγοράσει.Σε αυτούς στηριζόταν η επιχείρηση  για να καλύψει την διαφορά. Αργά η γρήγορα,ερχόταν η στιγμή που οι κάτοχοι τους αντιλαμβάνονταν ότι τους ήταν αδύνατο να τα διαθέσουν.Πάρτε μολύβι και χαρτί και δείτε  πόσο γρήγορα αυξάνει το πλήθος των κατόχων κουπονιών.Η πρώτη ομάδα αγοραστών , οι όποιοι προμηθεύονταν τα κουπόνια τους απευθείας από την επιχείρηση, δεν συναντούσε δυσκολία στο να βρει άλλους αγοραστές.Κάθε μέλος  της ομάδας έφερνε στην «πυραμίδα» τέσσερεις νέους μετόχους.Αυτοί υποχρεούνταν να διαθέσουν τα κουπόνια  τους σε είκοσι άλλους (4Χ5) και για να το ατυχούν έπρεπε να τους πείσουν ως προς τα πλεονεκτήματα  της  συγκεκριμένης  αγοράς.Ας υποθέσουμε ότι όντως  επιτύγχαναν να στρατολογήσουν άλλους είκοσι μετόχους.Η ορμή της χιονοστιβάδας  αυξανόταν, και οι είκοσι νέοι κάτοχοι κουπονιών όφειλαν να τα μοιράσουν σε  εκατό (20Χ5=100) άλλους .

Μέχρι στιγμής ,ο καθένας από τους αρχικούς αγοραστές είχε παρασύρει στο παιχνίδι 1+4+20+100=125 άλλους,από τους οποίους οι 25 είχαν αποκτήσει ποδήλατα, ενώ στους υπόλοιπους 100 δινόταν η ελπίδα ότι θα αποκτήσουν – μια ελπίδα που την είχαν πληρώσει 10 ρούβλια ο καθένας

Η χιονοστιβάδα ξέφευγε πλέον από ένα στενό κύκλο φίλων και απλώνονταν σε ολόκληρη την πόλη, όπου όμως καθιστάτε διαρκώς δυσκολότερο να βρεθούν νέοι πελάτες .

Οι τελευταίοι εκατό αγοραστές  έπρεπε να πουλήσουν τα κουπόνια τους σε 500 νέα θύματα ,τα οποία με την σειρά τους έπρεπε να στρατολογήσουν 2500 νέα.Η πόλη πλημμύριζε από κουπόνια, και κατέληγε  εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί κάποιος που να επιθυμεί να αγοράσει. Θα διαπιστώσετε ότι το πλήθος των ανθρώπων που παρασύρονταν στην «ευκαιρία» αυξάνει  με τον ίδιο ρυθμό που διαδίδεται μια φήμη.

Η πυραμίδα των αριθμών που προκύπτει λοιπόν έχει την μορφή:

                   1

                   4

                   20

                   100

                   500

                   2500

                   12500

                   62500

Αν η πόλη  ήταν αρκετά μεγάλη και υποθέσουμε ότι το πλήθος των κατοίκων που ήθελαν να αγοράσουν ποδήλατο έφτανε τους 62500 τότε η χιονοστιβάδα θα εξαντλούνταν στον όγδοο γύρο. Έως τότε όλοι θα είχαν παρασυρθεί στην άπατη. Όμως , μονό το  ένα πέμπτο θα αποκτούσε ποδήλατο. Οι υπόλοιποι θα είχαν στην ιδιοκτησία τους κουπόνια τα οποία δεν υπήρχε η ελαχίστη ελπίδα να διαθέσουν σε οποιονδήποτε άλλο.

Σε μια πόλη με μεγαλύτερο πληθυσμό , ακόμα και σε μια σύγχρονη πρωτεύουσα με εκατομμύρια κατοίκους , το τέλος έρχεται μόλις σε λίγους γύρους αργότερα, διότι η πυραμίδα μεγαλώνει με εκπληκτική ταχύτητα.

Μετά τον ένατο γύρο έχει την μορφή

                         312500

                         1562500

                         7812500

                          39062500

Στον δωδέκατο γύρο , η πλεκτάνη θα εμπλέξει ολόκληρο τον πληθυσμό, και τα τέσσερα πέμπτα του θα έχουν εξαπατηθεί από τους εμπνευστές  της. Και ποια είναι τα κέρδη: Απλώς τα 4/5 του πληθυσμού πληρώνουν τα ποδήλατα που αγόρασε το υπόλοιπο 1/5 , δηλαδή οι πρώτοι γίνονται ευεργέτες  των δεύτερων. Ταυτόχρονα όμως , η εταιρεία αποκτά μια ολόκληρη στρατιά εθελοντών  και πολύ δραστήριων πωλητών. Όλα αυτά συνέβαιναν εν ετει 1910,στις μέρες τα μέσα είναι πολύ πιο σύγχρονα , το διαδίκτυο επιτρέπει επικοινωνία χωρίς καν προσωπική επαφή. Προσοχή λοιπόν  σε κάθε πρόταση εύκολου πλουτισμού! Τα στοιχεία για την απάτη με τα ποδήλατα τα βρήκα στο βιβλίο του  Yacov Perrelman  “Figures for fun”.