Ενα ωραίο παράδοξο από το βιβλίο του E.P.Northrop "Μαθηματικοί γρίφοι:Ένα βιβλίο παραδόξων"(Riddles in Mathematics: A Book of Paradoxes)
Αρχικά ο Northrop θέτει τα ερωτήματα:
Αρχικά ο Northrop θέτει τα ερωτήματα:
1.Επιλέγεται τυχαία ένας πραγματικός αριθμός –ρητός είτε άρρητος–ανάμεσα στο 0 και το 10.Ποια είναι η πιθανότητα να είναι μεγαλύτερος του 5;
2.Επιλέγεται τυχαία ένας πραγματικός αριθμός –ρητός είτε άρρητος –ανάμεσα στο 0 και το 100.Ποια είναι η πιθανότητα να είναι μεγαλύτερος του 25;
Η απάντηση σε καθένα από τα δυο ερωτήματα είναι σχετικά απλή.
Στο πρώτο ερώτημα παρατηρούμε ότι ο αριθμός 5
χωρίζει το διάστημα (0,10) σε δυο ισοπλατή
διαστήματα, αρα αν ένας αριθμός επιλεγεί στην τύχη από αυτό το διάστημα είναι το ίδιο πιθανό να είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος του 5.
Στο
δεύτερο ερώτημα βλέπουμε ότι το διάστημα (25,100) έχει τρεις φορές μεγαλύτερο πλάτος από το
διάστημα ( 0,25) .Έτσι ένας τυχαίος
αριθμός ανάμεσα στο 0 και 100 είναι τρεις φορές πιθανότερο να επιλεγεί από το διάστημα (25,100).
Οπότε η ζητούμενη πιθανότητα στο 1ο και το 2ο ερώτημα είναι 1/2 και 3/4 αντίστοιχα.
Οπότε η ζητούμενη πιθανότητα στο 1ο και το 2ο ερώτημα είναι 1/2 και 3/4 αντίστοιχα.
Από την άλλη όμως παρατηρούμε ότι:
Το τετράγωνο κάθε αριθμού στο διάστημα (0,5) ανήκει στο διάστημα (0,25) ,επίσης το τετράγωνο κάθε αριθμού στο διάστημα (5,10) ανήκει στο διάστημα (25,100).
Η παρατήρηση αυτή ,όμως δεν καθιστά τόσο απλή την απάντηση στα παρακάτω δυο ερωτήματα.
3.Ποια είναι η πιθανότητα το τετράγωνο ενός αριθμού που επιλέγεται τυχαία στο διάστημα (0,10) είναι μεγαλύτερο από 25;
4. Ποια είναι η πιθανότητα η τετραγωνική ρίζα ενός αριθμού που επιλέγεται τυχαία στο διάστημα (0,100) είναι μεγαλύτερο από 5;
Τo πανηγύρι τώρα αρχίζει ...τα τετράγωνα των αριθμών στο διάστημα (5,10) καταλαμβάνουν τα τρία τέταρτα του διαστήματος (0,100) ,αλλά ,οι αριθμοί αυτοί καθαυτοί (στο διάστημα ( 0,5) ) καταλαμβάνουν το μισό του διαστήματος (0,10).
Έτσι η απάντηση στην τρίτη ερώτηση είναι ¾ ή ½ ;
Η απάντηση στην τετάρτη ερώτηση είναι ¾ ή ½;
Τι έχει συμβεί;Οι απαντήσεις που δόθηκαν είναι αντιφατικές γιατί θεωρήσαμε –λανθασμένα- ότι τα τετράγωνα και οι τετραγωνικές ρίζες των πραγματικών αριθμών κατανέμονται ομοιόμορφα στον πραγματικό άξονα όπως και οι ίδιοι οι αριθμοί.
Ένα παραπλήσιο πρόβλημα στον παρακάτω σύνδεσμο:
T. Khovanova, MartinGardner's Mistake, The College Mathematics Journal,
Δείτε και τι γράφει ο Northrop.
Δείτε και τι γράφει ο Northrop.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου