Φανταστική συνέντευξη:Εβαρίστ Γκαλουά

Δημοσιογράφος: Καλώς ήρθες, Εβαρίστ. Πώς είναι να μιλάς από τον… άλλον κόσμο;

Γκαλουά: Ένα πράγμα θα σου πω: εκεί πάνω όλοι λύνουν εξισώσεις χωρίς εξετάσεις. Δεν υπάρχουν καθηγητές να σε κόβουν, μόνο μαθηματικά και καλό κρασί.

Δημοσιογράφος: Ήσουν ιδιοφυΐα από μικρός.

Γκαλουά: Ναι, αλλά δεν τα πήγαινα καλά με το «σύστημα». Στα 17 προσπάθησα να μπω στην École Polytechnique, την κορυφαία σχολή της Γαλλίας. Δύο φορές! Και δύο φορές απέτυχα.

Δημοσιογράφος: Γιατί;

Γκαλουά: Οι εξετάσεις είχαν προφορικές ερωτήσεις. Εγώ ήθελα να γράφω μαθηματικά στον πίνακα σαν δαιμονισμένος, κι εκείνοι ήθελαν να με ακούν να μιλάω ευγενικά. Δεν ήταν γραφτό.

Δημοσιογράφος: Κι όμως, έθεσες τα θεμέλια της θεωρίας ομάδων.

Γκαλουά: Το ωραίο είναι ότι έγραψα ιδέες που τότε κανείς δεν καταλάβαινε. Σήμερα τις διδάσκουν σε προχωρημένα πανεπιστήμια. Άρα μάλλον ήμουν… λίγο μπροστά από την εποχή μου. Ή, όπως έλεγε η μάνα μου, “πολύ μπροστά για να τον αντέξει κανείς”.

Δημοσιογράφος: Τι έγινε με εκείνη την εργασία που χάθηκε;

Γκαλουά: Αχ, μη μου το θυμίζεις! Έδωσα χειρόγραφα στον Cauchy και στον Fourier. Ο ένας τα ξέχασε, ο άλλος πέθανε πριν τα διαβάσει. Αν είχα Instagram τότε, θα είχα βγάλει story: “Παιδιά, κάποιος να βρει τα χαρτιά μου, είναι σημαντικά”.

Δημοσιογράφος: Πάμε στο… μοιραίο.

Γκαλουά: Μια γυναίκα, ένας έρωτας, λίγη πολιτική ένταση, και μπόλικη ανδρική βλακεία. Με προκαλούν σε μονομαχία. Ξέρω ότι δεν θα γυρίσω. Το προηγούμενο βράδυ γράφω γράμματα στους φίλους μου με μαθηματικές ιδέες που θα αλλάξουν τον κόσμο. Και όντως, οι σημειώσεις εκείνες έβαλαν τα θεμέλια για την αλγεβρική θεωρία ομάδων.

Δημοσιογράφος: Με άλλα λόγια;

Γκαλουά: Με άλλα λόγια, ο έρωτας μου σκότωσε το σώμα, αλλά τα μαθηματικά μου ζουν ακόμα.

Δημοσιογράφος: Είχες χιούμορ και πάθος, έτσι δεν είναι;

Γκαλουά: Α, ναι! Δεν υπήρχε τίποτα πιο όμορφο από το να προσπαθείς να εξηγήσεις μαθηματικά σε μια κυρία σε δεξίωση και εκείνη να νομίζει ότι της κάνεις πρόταση γάμου.

Δημοσιογράφος: Και;

Γκαλουά: Ε, μερικές φορές δεν τη διόρθωνα αμέσως. Άφηνα το μυστήριο να πλανάται…

Δημοσιογράφος: Πώς σου φαίνεται ο 21ος αιώνας;

Γκαλουά: Δύο πράγματα μου κάνουν εντύπωση: Πρώτον, οι άνθρωποι πίνουν καφέ με καλαμάκι σε ποτήρια που μοιάζουν με βάζα. Δεύτερον, έχετε βρει τρόπο να τσακώνεστε χωρίς μονομαχίες – το λέτε “Facebook comments”.

Δημοσιογράφος: Πώς νομίζεις ότι θα ήταν η ζωή σου αν είχες social media τότε;

Γκαλουά: Α, θα είχα τουλάχιστον 2 εκατομμύρια followers. Θα έκανα live sessions να εξηγώ θεωρία ομάδων με emojis. Και όταν θα πήγαινα σε μονομαχία, θα έβγαζα story: “Guys, αν δεν γυρίσω, δείτε τα τελευταία μου σημειώματα – κάνουν solve κάτι πολύ περίπλοκο”.

Δημοσιογράφος: Και για το TikTok;

Γκαλουά: Σκέψου με, να πετάω κιμωλίες στον αέρα και να τις πιάνω, ενώ εξηγώ γιατί η εξίσωση του πέμπτου βαθμού δεν λύνεται με ριζικά. 15 δευτερόλεπτα δόξας κάθε μέρα.

Δημοσιογράφος: Στα social media κυκλοφορεί και πολύ φανατισμός. Τι θα έλεγες;

Γκαλουά: Στην εποχή μου, ο φανατισμός οδηγούσε σε εξεγέρσεις και μονομαχίες. Σήμερα οδηγεί σε retweets και hate comments. Η λογική δεν πρέπει να παραχωρεί τη θέση της στο θυμικό. Ακόμα κι όταν τσακώνεσαι στο Χ, θυμήσου: η απόδειξη είναι πιο δυνατή από την προσβολή.

Δημοσιογράφος: Τι πιστεύεις για την τεχνητή νοημοσύνη;

Γκαλουά: Αν είχα έναν ChatGPT τότε, θα μου έφτιαχνε καθαρές σημειώσεις, δεν θα χάνονταν, και πιθανόν… να ζούσα ακόμα. Αλλά ξέρω: η μηχανή δεν ερωτεύεται, δεν βγαίνει σε μπαρ, και δεν μπλέκει σε μονομαχίες για τα μάτια μιας γυναίκας. Οπότε, κάτι θα έλειπε.

Δημοσιογράφος: Μήνυμα στους νέους;

Γκαλουά: Μη μετράτε likes, μετρήστε ιδέες. Κι αν έρθει η ώρα να τσακωθείτε, να το κάνετε με εξισώσεις, όχι με σπαθιά.