Παραπαιδικά ανάλεκτα, ο οικοδιδάσκαλος Ντε Μουάβρ και η οντισιόν μιας καθηγήτριας ….

                                         

                     

                   Ποιος την αράχνη  έμαθε παράλληλες να φτιάχνει

                  Με σιγουριά σαν του Ντε Μουάβρ, χάρακα να μην πιάνει ;

                                            Δοκίμιο για τον άνθρωπο, Αλεξάντερ Πόουπ

   Δεν ξέρω πως ή γιατί συμβαίνει.Έχω μια δική μου ιδιότυπη αίσθηση για τους κορυφαίους μαθηματικούς του παρελθόντος.Εικόνες ριζωμένες στο μυαλό μου από την εποχή ακόμα που ήμουν φοιτητής και με γοήτευε η ζωή αυτών των πιονιέρων της αχανούς μαθηματικής γης.Σαν πλάνα από ταινία.Ο Πυθαγόρας σκοτεινός και απρόσιτος να στραβοκοιτά τον Ίππασο,ο Ζήνωνας καθισμένος σε μια πέτρα  να παρατηρεί μια χελώνα,ο Αρχιμήδης, μοναχικός και ονειροπόλος,ανήμπορος να επικοινωνήσει με τους Φιλισταίους της εποχής του για τα θαύματα των αριθμών.O Καρντάνο να σε ζυγίζει με ένα μάτι και να σκέπτεται αν θα σου κλέψει το πορτοφόλι και θα σε μαχαιρώσει ή θα το κάνει αντίστροφα.Ο Καντόρ  να διαβάζει ξανά και ξανά τα βιβλία του Σαίξπηρ και να αναζητά τα σημάδια του Μπέικον. Ο Weirstrass με τον Χάμιλτον ευθυτενείς και αγέρωχοι,ο ένας να κραδαίνει ξίφος και ο άλλος να πίνει κονιάκ και να απαγγέλλει ποίηση.Ο Γκαλουά να πέτα το σφουγγάρι στους εξεταστές  του και να αποχωρεί την αίθουσα με μια ομοβροντία από «Γαλλικά».Σήμερα,όμως, η ανάρτηση αφορά  τον Γάλλο μαθηματικό Ντε Μουάβρ. 

Τι γράφει γνωστός  βρετανικός εγκυκλοπαιδικός  ιστότοπος για τον Ντε Μουάβρ; 

   Ο Αβραάμ Nτε Μουάβρ ήταν Γάλλος ουγενότος μαθηματικός, εταίρος της βασιλικής εταιρείας του Λονδίνου,στενός φίλος του Ισαάκ Νεύτωνα και συγγραφέας του κλασικού «Δόγματος της τύχης»,ενός βιβλίου με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τους παίκτες τυχερών παιχνιδιών. Εξόριστος στο Λονδίνο λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων.Παρά το μαθηματικό βεληνεκές του δεν μπόρεσε  λόγω της Γαλλικής καταγωγής του να εξασφαλίσει μια θέση στο πανεπιστήμιο έτσι ζούσε φτωχικά ως οικοδιδάσκαλος μαθηματικών, σε όλη του την ζωή δεν έπαψε να παραπονείται για το χρόνο που έχανε πηγαίνοντας από το ένα σπίτι μαθητή του στο άλλο.Περνούσε το χρόνο του στα καπηλεία και στις ταβέρνες στην περιοχή του Αγίου Μαρτίνου και έδινε συμβουλές επί χρήμασι σε όσους είχαν να πληρώσουν για πιθανότητες κέρδους σε τυχερά παιχνίδια….

   Κάλλιστα μπορώ να τον φανταστώ με τα βιβλία του υπό μάλης,να σέρνει τα βήματα του προς το αγαπημένο του καπηλειό. Μια ακόμη μέρα μετά από ιδιαίτερα  μαθήματα στον μικρό Ζωρζ και στον κάθε μικρό Ζωρζ. Ερωτήματα.Ο Ντε Μουάβρ έκοβε απόδειξη; Ανησυχούσε για το ΦΠΑ; Πληρωνόταν με χρεωστική κάρτα; Θεωρούσαν άραγε οι Λονδρέζοι ότι ήταν μάστιγα της Βρετανικής οικογένειας αυτός και τα μαθήματα του; Ποιοι ήταν οι τυχεροί μαθητές που τον είχαν δάσκαλο; Έδιναν γενικές εξετάσεις;Άνηκε στην παραπαιδεία ή στην παράλληλη παιδεία όπως άκουσα τον υπουργό να λέει σήμερα σε μια συνέντευξη.Λατρεμένη ελληνική  πρόθεση το «παρά».Για παράδειγμα,ρωτά ο αφελής κουτόφραγκος τροικανός:Πως επιβιώνουν οι Έλληνες αυτά τα χρόνια της κρίσης; Απάντηση ,η παραοικονομία. Ποιος είναι ο κατεξοχήν τρόπος επικοινωνίας του νεοέλληνα;Απάντηση. Η παρανόηση.Η παρανομία είναι ο κανόνας. Η παραψυχολογία δεσπόζει έναντι της ψυχολογίας  και το παραφυσικό υποκαθιστά με φυσικότητα το φυσικό. Επανέρχομαι.

Τι άλλο ξέρουμε για τον Ντε Μουάβρ;

                             

 

   Πίστευε στο θεό και στο πεπρωμένο.Ειρωνεία.Την άποψη του,αυτή,την διατυπώνει στο Το  δόγμα της τύχης (Doctrine of chances).Ότι ήταν δάσκαλος είναι προφανές καθώς το βιβλίο διαβάζεται άνετα ακόμα και σήμερα.

Έγραφε:

  Έτσι καθώς είναι ευαπόδεικτο ότι τα πράγματα συγκροτούνται και συμβαίνουν σύμφωνα με συγκεκριμένους νόμους, είναι το ίδιο προφανές από την παρατήρηση, ότι αυτοί οι νόμοι υπηρετούν σοφούς,χρησίμους και αγαθούς σκοπούς για να συντηρούν την απαρασάλευτη τάξη  του σύμπαντος,να διαιωνίζουν τα διάφορα ειδή των ζωντανών όντων και να παρέχουν  στο είδος  που έχει την ικανότητα να αισθάνεται,εκείνο το βαθμό ευτυχίας που αρμόζει στην κατάσταση του.Όμως,τέτοιου είδους νόμοι,καθώς και το αρχικό  σχέδιο και ο σκοπός  της θέσπισης τους,πρέπει όλα να προέρχονται απέξω.Εξαιτίας της αδράνειας της ύλης και της φύσης  όλων των δημιουργημένων όντων,κανένα ον δεν μπορεί να τροποποιήσει την ουσία του,ή να προκαθορίσει,ή να προδιαθέσει τον εαυτό του η οτιδήποτε άλλο. Συνεπώς, εάν  δεν μας τύφλωσε η μεταφυσική  σκόνη, θα οδηγηθούμε,μέσω μιας σύντομης και προφανής οδού, στην γνώση του μεγάλου ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ και ΑΡΧΟΝΤΑ των πάντων: τον Ίδιο ον πάνσοφο ,τον παντοδύναμο και πανάγαθο.

 

  Άραγε, ο Ντε Μουάβρ πέρασε ποτέ από οντισιόν για την θέση του καθηγητή; Τον αξιολόγησαν τρεις τύποι με βλοσυρό ύφος και καβούρια στις τσέπες αν έχει την επάρκεια να διδάξει παράλληλα τον μικρό Ζωρζ;Συμβαίνουν τέτοια πράγματα; Μια παλιά μου μαθήτρια τέλειωσε το προηγούμενο καλοκαίρι το μαθηματικό -στα 4 χρόνια παρακαλώ- και είχε την προσδοκία να εργαστεί.Για να προσληφθεί σε ένα «παράλληλο» εκπαιδευτικό χώρο της ζήτησαν να αξιολογηθεί.Με ποιο τρόπο;Να κάνει δοκιμαστικό μάθημα σε καθηγητές.Δέχτηκε.Τι άλλο μπορούσε να κάνει; Η αξιοπρέπεια δεν τρώγεται.Τι συνέβη περαιτέρω,δεν έμαθα.Δεν έχω πρόβλημα με την αξιολόγηση αλλά με αυτόν που την κάνει είτε σε δημοσίους είτε σε «παράλληλους» εκπαιδευτικούς.Οι αξιολογητές κινούνται σε δυο άκρα.Είτε φοράνε τον κομματικό-συνδικαλιστικό  μανδύα και κρίνουν επί δικαίων και αδίκων είτε λατρεύουν το μικρό θεό που ζει στο πορτοφόλι τους και έχει σχήμα τραπεζογραμματίου.Μην τρέφετε αυταπάτες.Οι μόνοι σοβαροί κριτές σε μια τάξη είναι οι μαθητές.

  Η αλήθεια είναι ότι ο Ντε Μουάβρ ήταν εξαιρετικός μαθηματικός,σπούδασε μόνος του μαθηματικά, και απέκτησε βαθιά γνώση του αντικειμένου.Συμπτωματικά,βρέθηκε στο σπίτι του κόμη του Ντέβονσαιρ,όπου εργαζόταν ως διδάσκαλος των παιδιών,την στιγμή ακριβώς που ο Ισαάκ Νεύτων πέρασε από  εκεί έχοντας μαζί του ένα αντίτυπο του Principia.Ο Ντε Μουάβρ πήρε το βιβλίο και το μελέτησε προσεκτικά.Το βρήκε πιο δύσκολο από ότι περίμενε.Με συστηματική μελέτη-έκοβε σελίδες από τον τεράστιο τόμο για να μπορεί να τις μελετά μεταξύ των ιδιαίτερων μαθημάτων που παρέδιδε-όχι μόνο το κατανόησε αλλά έγινε και ειδικός πάνω σε αυτό.Ο Νεύτων,όποιον δεν κατανοούσε το Principia παρέπεμπε: Πηγαίνετε στον κ. Ντε Μουάβρ, γνωρίζει αυτά τα θέματα καλύτερα από μένα.

  Το μαθηματικό έργο του είναι αξιοσημείωτο στην θεωρία πιθανοτήτων και στην τριγωνομετρία.Εκλέχτηκε μέλος της βασιλικής εταιρείας, μέλος μιας επιτροπής που θα διαιτήτευε την μνημειώδη διαμάχη για την πατρότητα του απειροστικού λογισμού ανάμεσα στον Λάιμπνιτς και το Νεύτωνα.Μέλος της ακαδημίας τόσο του Παρισιού όσο και του Βερολίνου. Παρόλα αυτά και παρά τις συστάσεις του Λάιμπνιτς δεν του δόθηκε πότε μια έδρα στο πανεπιστήμιο και παρέμεινε οικοδιδάσκαλος μέχρι το τέλος της ζωής του.Σίγουρα δεν πρόκειται να μάθουμε αν πέρασε ποτέ από οντισιόν για την θέση του καθηγητή.

   Στο τέλος της ζωής του, ο Μουάβρ παρατήρησε ότι κοιμόταν ένα τέταρτο της ώρας παραπάνω κάθε μέρα,υπολόγισε ότι την 27 Νοέμβριου 1754  θα κοιμόταν 24 ώρες και θα πέθαινε. Όπως και έγινε ....

                 Το  δόγμα της τύχης (Doctrine of chances)

             

Bonus αγαπημένο τραγουδάκι από τον Neil Young