Μαθη...μαγικά : Φρακταλικές δομές στην λογοτεχνία, θεωρίες συνομωσίας, ο Τζόις και η αγρύπνια του...

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Φρακταλικές δομές στην λογοτεχνία, θεωρίες συνομωσίας, ο Τζόις και η αγρύπνια του...

James Augustine Aloysius Joyce, 2 Φεβρουαρίου 1882 - 13 Ιανουαρίου 1941

… διάβασε τα εξής:Κατά κύριο λόγο ήταν αιθεροβάμονας και άτομο διόλου περιωπής, μειλίχιος με θολές θέσεις πλην όμως με άριστη αίσθηση προσανατολισμού.Έβλεπε που ήταν ο πίνακας και πόσα ακριβώς ζευγάρια μάτια τον παρακολουθούσαν.Μην γνωρίζοντας άλλη γλώσσα πέρα από την μαθηματική,πως επιβίωνε;Άγνωστο,όμως συχνά τον έβλεπαν μετά το μάθημα,όταν η τάξη άδειαζε να μαζεύει ότι απέμεινε…Λόγου χάρη,ένα όριο,μια συνάρτηση,ένα πονοκέφαλο,ένα ξεχασμένο όνειρο,μια απορία.Μια φορά βρήκε ένα σημείωμα,όταν το ξεδίπλωσε,διάβασε τα εξής:..

Ευκλείδης Τσακάνης, «…της τάξης»,1973,Ιδιωτική έκδοση

Πρόσφατα διάβαζα στο διαδίκτυο για κλασσικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που παρουσιάζουν φρακταλική δομή.Οι προτάσεις,τα μήκη τους όσον αφορά το πλήθος των λέξεων τους δομούνται σύμφωνα με την αρχή της αυτομοιότητας που διέπει τις μορφοκλασματικες συναρτήσεις.Το άρθρο κάνει αναφορά για μια ερεύνα που έγινε στο Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής της Πολωνίας και το παράδειγμα που δίνεται είναι η Αγρύπνια των Φιννεγκαν του Τζαίημς Τζοις,την οποία ομολογώ ανερυθρίαστα ότι δεν έχω διαβάσει.Σε πολύ μικρή ηλικία είχα διαβάσει τον Οδυσσέα και αν εξαιρέσουμε την γλώσσα του κειμένου που είναι εξαίρετη δεν είχα καταλάβει και πολλά πράγματα,μια εικοσαετία αργότερα,διάβασα τα γαργαλιστικά Γράμματα στην Νόρα.Οπότε,τα περί φράκταλ δομής των κείμενων του,μου φαίνονται απολύτως παράταιρα. Μου θύμισε το τρικ με το κείμενο από την αρχή του Kruskal που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει μαγικό ή τα πειράματα της Ουλιπό και τον Ρ.Κενώ Το άρθρο της Guardian επισημαίνει ότι ο Τζόις έλεγε για την αγρύπνια των Φιννεγκαν ότι θα προβληματίζει τους κριτικούς για περισσότερα από 300 χρόνια.Η έρευνα υποστηρίζει ότι τέτοιες δομές εμφανιστήκαν σε περισσότερα από 100 λογοτεχνικά έργα,ανάμεσα στα οποία και εκείνα των:Σαίξπηρ,Ντίκενς,Αλέξανδρου Δουμά,Τόμας Μαν,Ουμπέρτο Έκο,Σάμιουελ Μπέκετ.

Νομίζω ότι δεν έχει να κάνει με το κείμενο αλλά με την γλώσσα αυτή καθαυτή, αν είχε μελετηθεί το εγχειρίδιο χρήσης ενός laptop πάλι θα ανακαλύπτονταν παρόμοιοι συσχετισμοί.Είναι γνωστή και η ιστορία του ELS.

Το 1984, τρεις ισραηλινοί ,οι Ντoρον Γουιτστουμ, Ελιαου Ριπς και Γιοάβ Ρόζενμπεργκ ισχυριστήκαν ότι ανακάλυψαν στο Τοράχ κάτι εκπληκτικό.Υπενθυμίζω ότι τα 5 πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης ονομάζονται Πεντάτευχος,αποτελώντας μία ενότητα, τον «Νόμο» ή Τοράχ.

Οι τρεις ισραηλινοί διατύπωσαν την άποψη ότι πολλά βιογραφικά στοιχεία για τους ραβίνους του Μεσαίωνα είχαν «κωδικοποιηθεί» στην Τοράχ χρησιμοποιώντας μοτίβα γραμμάτων.Υποστήριξαν ότι τα ονόματα των ραβίνων μπορούσαν να βρεθούν κοντά στις σωστές ημερομηνίες γέννησης και θανάτου, οι οποίες ήταν κρυμμένες επίσης στο κείμενο. Οι πληροφορίες μπορούσαν να αποκωδικοποιηθούν με χρήση της ακολουθίας των ισαπεχόντων γραμμάτων (Equidistant Letter distance, ELS) βάσει της οποίας τα σημαντικά γράμματα ισαπέχουν κατά συγκεκριμένο αριθμό χαρακτήρων. Αν κάποιος βρει τον αριθμό ,τότε μπορεί να αποκωδικοποιήσει το μήνυμα. Για παράδειγμα έντονοι χαρακτήρες στην πρόταση «this sentence form an ELS» δίνουν την λέξη safest (διαβάζοντας το από δεξιά προς τα αριστερά με τον αριθμό κλειδί να είναι το 4,ενώ τα κενά και τα σημεία στίξης αγνοούνται.)

Η παραπάνω θεωρία δημοσιεύτηκε σε ένα περιοδικό στατιστικής δέκα χρόνια αργότερα και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Όσοι πιστεύουν ότι στην βίβλο υπάρχουν κρυμμένοι κωδικοί εφάρμοσαν την τεχνική και βρήκαν τρομακτικές προβλέψεις για καταστροφές,το τέλος του κόσμου, καθώς και τα ονόματα σημαντικών μορφών που έχουν δολοφονηθεί στην διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, όλα «κλειδωμένα» μέσα στο κείμενο. Το αστείο είναι ότι αυτοί οι τύποι πότε δεν προβλέπουν ευδαιμονία και ευτυχία παρά μόνο τον Αρμαγεδδών.

Όταν όμως οι μαθηματικοί έλεγξαν τους ισχυρισμούς, δεν πείστηκαν. Αποδεικνύεται ότι με τους σωστούς αριθμούς και αρκετό όγκο κειμένου, μπορείτε να «βρείτε» σχεδόν ότι θέλετε. Όπως οι κάρτες Ρόρσαχ που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι και ο καθένας βλέπει ότι θέλει.

Ο δημοσιογράφος Μάικλ Ντρόζιν, στο βιβλίο του Τhe Βible code ισχυρίζεται ότι υπάρχουν στην βίβλο κωδικοποιημένα μηνύματα και μάλιστα σε μια απόπειρα να υπερασπιστεί το βιβλίο του ο Ντρόζιν αναφέρει: όταν οι επικριτές μου βρουν ένα μήνυμα για την δολοφονία ενός πρωθυπουργού μέσα στο Μομπυ Ντικ ,εγώ θα τους πιστέψω.Ανάμεσα στους βασικότερους επικριτές του, ένας μαθηματικός ονόματι Μακευ έκανε ανάλυση ELS στο Μομπυ Ντικ βρίσκοντας προβλέψεις για τις δολοφονίες των Ιντιρα Γκάντι, Μαρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ ,Αβραάμ Λίνκολν και Γιτζάκ Ράμπιν, καθώς και για το θάνατο της πριγκίπισσας Νταιανα.Ο Μακευ εργάστηκε μαζί με τον αυστραλό τηλεοπτικό σταρ Τζων Σαφραν και έδειξε ότι υπήρχαν κρυμμένα στοιχεία για τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11^η Σεπτέμβριου στους στίχους του Vanilla ice! Ένας άλλος μαθηματικός εφάρμοσε το ELS στην Γένεση και βρήκε τις λέξεις “code” (κώδικας ) και “bogus” ( ψευδής) την μια κοντά την άλλη 60 φόρες.Το εφάρμοσε και στο δεύτερο βιβλίο του Ντρόζιν «Bible code part ii» και βρήκε το μήνυμα «The Bible code is silly,dumb,fake,false,evil,nasty,dismal fraud and snake oil hoax».Το code bible είναι μια χαζή, ανόητη, πλαστή, ψευδής, σατανική, κακεντρεχής , άτεχνη άπατη και εξεζητημένη φάρσα). Έτσι απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι αν ψάξετε αρκετά μπορείτε να βρείτε ότι μήνυμα θέλετε.

Οι αριθμοί μπορούν πράγματι να χρησιμοποιηθούν για να βρείτε μηνύματα μέσα σε κείμενα, αλλά είναι τουλάχιστον αφελές να περιμένετε να αποκαλύπτουν οτιδήποτε.

Προσφάτως, εντόπισα σχετικό ιστότοπο που αναλαμβάνει να βρει κρυμμένα νοήματα στην βίβλο για οποιοδήποτε όνομα δοθεί, προτείνει μάλιστα και κάποια, παράλληλα η Microsoft αναλαμβάνει την μετάφραση σε κάθε γλώσσα.Ο ιστότοπος είναι: http://www.biblecodewisdom.com/

Είναι προφανές ότι όλο το σκηνικό και κάθε είδους συνομωσιολογική προφητεία γνώστη μόνο στους μυημένους δίνει μια απατηλή αίσθηση προορισμού,όμως μόνο οι αιθεροβάμονες αναζητούν στους αριθμούς ψευδή νοήματα βασισμένα σε προλήψεις, οι αριθμοί μας δίνουν την δυνατότητα να εξερευνούμε και να κατανοούμε το σύμπαν.

Δεν μπορεί κανένας να ψέξει τους ερευνητές που μελετούν, όμως εγώ τα βλέπω όλα από την σκοπιά του αναγνώστη.Κάθε ανάγνωση τροποποιεί το βιβλίο,όπως ακριβώς και τα γεγονότα που ζούμε.Η ανάγνωση,και ενίοτε η πολλαπλή ανάγνωση επηρεάζεται από την προσωπική μας διαδρομή,από την εποχή που ζούμε,από τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε παρόλο που ένα κλασικό αριστούργημα παραμένει ζωντανό, μεγαλώνει και γερνάει μαζί μας,χωρίς ποτέ να πεθαίνει,ο χρόνος το γονιμοποίει και το τροποποιεί την ίδια στιγμή που τα ανούσια βιβλία καταδικάζονται στην λήθη.Φυσικά δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ για πολλοστή φορά τελικά θα προφτάσει ο Αχιλλέας την χελώνα;