«…τι κεφάλι έχει αυτός ο νεαρός Νορβηγός!»
Αντριέν Μαρί Λεζάντρ
Σαν σήμερα το 1829 πεθαίνει ο Νίλς Χένρικ Άμπελ .Ο Νίλς
Χένρικ Άμπελ, υπήρξε σημαντικός Νορβηγός μαθηματικός.Γεννήθηκε στο Νέντστραντ στις 5 Αυγούστου 1802 και πέθανε στις 6 Απριλίου
1829.Μακρά οικονομική κρίση στη Νορβηγία επηρέασε την οικογένεια του όταν ο
Νιλς ήταν δεκατριών ετών. Το 1815 εισάχθηκε στο θρησκευτικό σχολείο.
Αρχικώς δεν έδειχνε ενδιαφέρον γιατί αισθανόταν απογοήτευση από το σχολείο, αλλά όλα άλλαξαν όταν, το 1817, ένας νέος καθηγητής των Μαθηματικών,ο Μπερντ Μίχαελ Χόλμποε, διέκρινε το ταλέντο του Άμπελ στα Μαθηματικά και τον ενθάρρυνε να τα σπουδάσει σε πανεπιστημιακό επίπεδο.
Αρχικώς δεν έδειχνε ενδιαφέρον γιατί αισθανόταν απογοήτευση από το σχολείο, αλλά όλα άλλαξαν όταν, το 1817, ένας νέος καθηγητής των Μαθηματικών,ο Μπερντ Μίχαελ Χόλμποε, διέκρινε το ταλέντο του Άμπελ στα Μαθηματικά και τον ενθάρρυνε να τα σπουδάσει σε πανεπιστημιακό επίπεδο.
Το 1820, όμως πέθανε ο πατέρας του Νιλς και η οικογένειά του έμεινε
άπορη Ο Χόλμποε τον υποστήριξε με υποτροφία για να μη διακόψει το σχολείο, και
έπεισε τους φίλους του να δώσουν χρήματα για να μπορέσει ο Νιλς να φοιτήσει στο
πανεπιστήμιο. Πράγματι, ο Άμπελ μπήκε στο «Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο»
το σημερινό Πανεπιστήμιο του Όσλο το 1821 και πήρε πτυχίο το 1822.
Αφού επέστρεψε από μία επίσκεψη με άλλους μαθηματικούς από την
Κοπεγχάγη, ο Άμπελ έκανε αίτηση για οικονομική υποστήριξη ώστε να μπορέσει να
επισκεφθεί κορυφαίους μαθηματικούς στη Γερμανία και στη Γαλλία. Αντί γι' αυτό,
του δόθηκαν πόροι για να μείνει στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας για δύο χρόνια, στα
οποία έμαθε τη γερμανική και τη γαλλική γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα συνέγραψε και
δημοσίευσε το πρώτο του αξιόλογο έργο, με τίτλο («Υπόμνημα επί των αλγεβρικών
εξισώσεων, όπου αποδεικνύεται το αδύνατο της επιλύσεως της γενικής εξισώσεως
του πέμπτου βαθμού»). Το έργο ήταν δυσνόητο και δυσανάγνωστο, και ο αριθμός των
σελίδων του περιορίσθηκε πολύ προκειμένου να πέσει το κόστος εκτύπωσης.
Το 1826, ο Άμπελ πήγε στο Παρίσι, όπου έμεινε δέκα μήνες και
συνάντησε κορυφαίους Γάλλους μαθηματικούς. Αλλά ο ίδιος δεν εκτιμήθηκε όσο του
άξιζε, καθώς το έργο του ήταν ελάχιστα γνωστό και η μετριοφροσύνη του τον
εμπόδιζε να διατυμπανίζει τις έρευνές του. Οι οικονομικές δυσκολίες, που δεν
τον εγκατέλειψαν ποτέ στη ζωή του, τον υποχρέωσαν τελικώς να διακόψει τη
διαμονή του στο εξωτερικό και να επιστρέψει στη Νορβηγία, όπου δίδαξε για λίγο
στο Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι, ο Άμπελ
είχε κολλήσει φυματίωση. Για τα Χριστούγεννα του 1828, ταξίδεψε με έλκηθρο για
να επισκεφθεί τη μνηστή του στο Φρόλαντ.Η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε
σοβαρά στο ταξίδι αυτό, και παρά μία βελτίωση που τους επέτρεψε να χαρούν τα
Χριστούγεννα, σύντομα αρρώστησε πολύ βαριά. Ο Κρέλε στο μεταξύ αναζητούσε μια
θέση εργασίας για τον Άμπελ στο Βερολίνο. Κατάφερε να βρει μια θέση καθηγητή
πανεπιστημίου και έγραψε ένα γράμμα στον Άμπελ στις 8 Απριλίου 1829 για να του
πει τα καλά νέα. Αλλά ήταν πολύ αργά: ο Άμπελ είχε πεθάνει στο Φρόλαντ στις 6
Απριλίου.
Στις 6 Απριλίου 1929, τέσσερα νορβηγικά γραμματόσημα εκδόθηκαν για
τα εκατό χρόνια από τον θάνατό του. Η προσωπογραφία του εμφανίζεται στο
τραπεζογραμμάτιο (χαρτονόμισμα) των 500 κρόνερ (version V) που εκδόθηκε στα έτη
1978–1985.
Το Βραβείο
Άμπελ είναι διεθνές βραβείο που απονέμεται από τον Βασιλιά της Νορβηγίας
κάθε χρόνο σε έναν ή περισσότερους εξαίρετους μαθηματικούς. Συχνά περιγράφεται
σαν "το Νόμπελ των μαθηματικών" και αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα
βραβεία στον χώρο των μαθηματικών. Συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 6
εκατ. Νορβηγικών κορόνων (γύρω στα 740.000 ευρώ).
Η Νορβηγική Ακαδημία
των Επιστημών και των Γραμμάτων επιλέγει τον νικητή του βραβείου, έπειτα από
επιλογή μιας επιτροπής, αποτελούμενης από 5 σημαίνοντες μαθηματικούς.
Το 2019 το βραβείο
απονεμήθηκε για πρώτη φορά σε γυναίκα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου