Σαν σήμερα

 Η Amalie Emmy Noether γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου 1882 στην πόλη Erlangen της Γερμανίας από γονείς Εβραϊκής καταγωγής. O πατέρας της ήταν καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Erlangen, η πρώιμη εκπαίδευσή της περιελάμβανε πιάνο, Αγγλικά και Γαλλικά, όπως απαιτούσαν οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής.

 

  Σε ηλικία 18 ετών έλαβε τις απαραίτητες πιστοποιήσεις διδασκαλίας Αγγλικών και Γαλλικών σε βαυαρικές σχολές θηλέων. Aλλά αντί να ακολουθήσει εκπαιδευτική καριέρα, η Noether αποφάσισε να σπουδάσει Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς της. Μια απολύτως μία αντισυμβατική απόφαση για μία γυναίκα της Γερμανίας του 18oυ  αιώνα .

  Σε ηλικία 18 ετών εισήλθε στο τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Erlangen, στο οποίο της επιτράπηκε μόνο η παρακολούθηση μαθημάτων, χωρίς όμως τη δυνατότητα να λαμβάνει μέρος σε εξετάσεις, να παίρνει βαθμούς ή να κάνει εργασίες. Μετά από δύο χρόνια μετέβη στην Νυρεμβέργη, όπου έδωσε τις γενικές εξετάσεις που απαιτούνταν ώστε να μπορεί κάποιος να σπουδάσει Μαθηματικά στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας. 

  Το 1903, για ένα εξάμηνο, παρακολούθησε διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο του Göttingen, από κορυφαίες προσωπικότητες στον χώρο των Μαθηματικών και της Φυσικής, όπως οι David Hilbert, Felix Klein, Hermann Minkowski και ο αστρονόμος Karl Schwarzschild. Το 1904 επέστρεψε στο Erlangen, όπου οι περιορισμοί σχετικά με την πλήρη συμμετοχή των γυναικών στο πρόγραμμα σπουδών είχαν αρθεί. 

   Τον Οκτώβριο του 1904, η Noether γράφτηκε στο Έρλαγκεν όπου τώρα σπούδασε μόνο Μαθηματικά και το 1907 (25 ετών) πήρε το διδακτορικό δίπλωμα με τον βαθμό «summa cum laude» (Άριστα) αφού εργάστηκε υπό την επίβλεψη του  Πωλ Γκόρνταν (Paul Gordan). Η Νέτερ αργότερα το περιέγραψε ως «αποτυχία».

 Η διδακτορική εργασία είχε τίτλο : «Über die Bildung des Formensystems der ternären biquadratischen Form» («Σε πλήρη συστήματα αμετάβλητων για τριαδικές τεταρτοβάθμιες μορφές», 1907)

   Μεταξύ 1908 και 1915 η Noether δίδαξε αμισθί στο τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Erlangen. Εκεί γνωρίστηκε και συνεργάστηκε με τον μαθηματικό Ernst Fischer, ο οποίος την εισήγαγε στο έργο του David Hilbert και στο πεδίο της αφηρημένης άλγεβρας, στο οποίο μετέπειτα η Noether έκανε πρωτοποριακές ανακαλύψεις. 

  Το 1915 οι David Hilbert και Felix Klein την κάλεσαν να ενταχθεί στο προσωπικό του Πανεπιστημίου του Göttingen, ως λέκτορας, για να βρουν λύση στο σύνθετο πρόβλημα της διατήρησης της ενέργειας στη Θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Einstein. Με την ενέργειά τους αυτή, οι δύο σπουδαίοι μαθηματικοί ήρθαν σε ρήξη με τους συντηρητικούς πανεπιστημιακούς κύκλους, οι οποίοι δεν ήθελαν γυναίκες να κατέχουν πανεπιστημιακές θέσεις. Για την ακρίβεια, το σώμα των καθηγητών του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν αρνήθηκε να προσφέρει  μια θέση καθηγήτριας στην Noether  με βάση τον ισχυρισμό ότι δεν θα μπορούσε να  ζητηθεί από τους φοιτητές  να διδαχτούν μαθηματικά από μια γυναίκα, ο Γερμανός μαθηματικός Νταβίντ Χίλμπερτ αντέδρασε λέγοντας:  «Δεν κατανοώ  πως το φύλο  ενός υποψηφίου  μπορεί να είναι επιχείρημα ενάντια στην  εκλογή του. Είμαστε πανεπιστήμιο, όχι δημόσια λουτρά».

  Η Noether παρέμεινε στο Πανεπιστήμιο ως απλή συνεργάτης, χωρίς να αμείβεται και χωρίς να μπορεί να δημοσιεύει επιστημονικά άρθρα με πρώτο το όνομά της.

  Το 1918 διατύπωσε δύο θεωρήματα (1ο και 2ο θεώρημα της Noether), με βάση τα οποία έλυσε το πρόβλημα στην θεωρία της βαρύτητας του Einstein, δημιούργησε ένα νέο πεδίο της αφηρημένης άλγεβρας και έφερε στο φως τις θεμελιώδεις σχέσεις ανάμεσα στις συμμετρίες και τις διατηρούμενες ποσότητες στη Φυσική.

Με το 2ο θεώρημά της η Noether έδειξε ότι οι νόμοι διατήρησης είναι αμετάβλητοι κάτω από τοπικούς μετασχηματισμούς συντεταγμένων, μία συμμετρία η οποία καθορίζει τους νόμους της βαρύτητας. 

  Το 1922 η Νέτερ, 40 ετών, έγινε καθηγήτρια στο Γκέτινγκεν και είχε πια ένα μικρό μισθό. Είχε γίνει ειδική στην Θεωρία Δακτυλίων, και αυτό την οδήγησε να γίνει η πρώτη γυναίκα που έδωσε διάλεξη σε ένα  Διεθνές Συνέδριο Μαθηματικών  (International Mathematical Union) το 1932, στην Ζυρίχη. 

 Μέχρι το 1933 η Noether εργάστηκε πάνω στα πεδία της αφηρημένης άλγεβρας, της αλγεβρικής γεωμετρίας, της τοπολογίας και της θεωρίας Galois. Το 1932 της απονεμήθηκε το βραβείο Ackermann–Teubner Memorial Award για την συνολική της συνεισφορά στα μαθηματικά. Το 1933 με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, εκδιώχθηκε από το πανεπιστήμιο του Göttingen εξαιτίας της εβραϊκής της καταγωγής. Στα τέλη της ίδιας χρονιάς μετέβη στην Αμερική όπου για τα επόμενο έτος δίδαξε στο Bryn Mawr College και στο Πανεπιστήμιο του Princeton. 

Την άνοιξη του 1935 η Emmy Noether πέθανε από μετεγχειρητικές επιπλοκές αφαίρεσης ενός όγκου από την λεκάνη της.

Το έργο της Noether συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της Φυσικής, όπως στην θεωρία της υπερσυμμετρίας, η οποία ελέγχεται στον επιταχυντή αδρονίων του Cern και στη διατήρηση της πληροφορίας στις μαύρες τρύπες.