Σαν σήμερα, Μαριάμ Μιρζαχανί

  Σαν σήμερα στις 14 Ιουλίου  2017 πεθαίνει η  Μαριάμ Μιρζαχανί (Maryam Mirzakhani)-Ιρανή μαθηματικός και Καθηγήτρια Μαθηματικών στο  Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ. Η πρώτη γυναίκα αλλά και το πρώτο πρόσωπο Iρανικής καταγωγής που βραβεύτηκε με το Μετάλλιο Fields το οποίο απονέμεται από το 1936 κάθε τέσσερα χρόνια σε δύο έως τέσσερις μαθηματικούς κάτω των 40 ετών. Η Μιρζαχανί γεννήθηκε στις 3 Μαΐου 1977 στην Τεχεράνη. Φοίτησε στο λύκειο Φαρζανεγκάν, το οποίο είναι  μέλος του Εθνικού Οργανισμού για την Ανάπτυξη των Ιδιαίτερων Ταλέντων.

  H Maryam Mirzakhani  και η φίλη της Roya Beheshti αποτέλεσαν την Ιρανική ομάδα για την Μαθηματική Ολυμπιάδα το 1994. Ο διεθνής διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε εκείνη τη χρονιά στο Χονγκ Κονγκ και η Mirzakhani έλαβε 41 μονάδες  με άριστα το 42 και της απονεμήθηκε χρυσό μετάλλιο. Η  Beheshti τιμήθηκε με ασημένιο μετάλλιο. 

  Ένα χρόνο μετά, το 1995, η Mirzakhani ήταν ξανά μέλος της ιρανικής ομάδας Μαθηματικής Ολυμπιάδας. Αυτή τη φορά ο διεθνής διαγωνισμός διεξήχθη στο Τορόντο του Καναδά και η Mirzakhani σημείωσε 42 στα 42 και βραβεύτηκε ξανά με χρυσό μετάλλιο.

  Σε μια συνέντευξη της (https://www.claymath.org/library/annual_report/ar2008/08Interview.pdf

 ) , το 2008 δήλωνε: 

   «Ως παιδί ονειρευόμουν να γίνω συγγραφέας. Η πλέον συναρπαστική μου ασχολία ήταν να διαβάζω μυθιστορήματα. Για την ακρίβεια διάβαζα ό,τι έβρισκα. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα ακολουθούσα τα μαθηματικά πριν από την τελευταία μου χρονιά στο γυμνάσιο. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με τρία αδέρφια. Οι γονείς μου ήταν πάντα πολύ υποστηρικτικοί και ενθαρρυντικοί. Ήταν σημαντικό για αυτούς να έχουμε ουσιαστικά και ικανοποιητικά επαγγέλματα, αλλά δεν νοιάζονταν τόσο για την επιτυχία και τα επιτεύγματα. Από πολλές απόψεις, ήταν ένα υπέροχο περιβάλλον για μένα, αν και αυτές ήταν δύσκολες στιγμές κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ.  Ο μεγαλύτερος αδερφός μου ήταν το άτομο που με έκανε να ενδιαφερθώ για την επιστήμη γενικά. Μου έλεγε τι έμαθε στο σχολείο. Η πρώτη μου ανάμνηση από τα μαθηματικά είναι πιθανώς η στιγμή που μου είπε για το πρόβλημα της πρόσθεσης αριθμών από το 1 στο 100. Νομίζω ότι είχε διαβάσει σε ένα δημοφιλές επιστημονικό περιοδικό πώς ο Γκάους έλυσε αυτό το πρόβλημα.(https://youtu.be/rSOYjrxoosA )  Η λύση ήταν αρκετά συναρπαστική για μένα. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που απόλαυσα μια όμορφη λύση, αν και δεν θα μπορούσα να τη βρω μόνη  μου.»

  Το 1999 έλαβε πτυχίο στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σαρίφ στην Τεχεράνη (Sharif University of Technology) και συνέχισε τις σπουδές στις ΗΠΑ όπου το 2004 έλαβε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, με επιβλέποντα καθηγητή τον, επίσης βραβευμένο με μετάλλιο Fields, Κέρτις ΜακΜιούλεν (Curtis Tracy McMullen).  Το 2004 ήταν επίσης ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Clay (Clay Mathematics Institute) και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.  Το 2005, το περιοδικό Popular Science την κατέταξε στα βραβεία “Brilliant 10” ως ένα από τα 10 κορυφαία νεανικά μυαλά που έχουν ωθήσει την επιστήμη σε καινοτόμες κατευθύνσεις.

        

  Η ερευνητική της δραστηριότητα περιελάμβανε την υπερβολική γεωμετρία και τη συμπλεκτική γεωμετρία. Όταν της ζητήθηκε σε μια συνέντευξη στην βρετανική Guardian να περιγράψει την έρευνά της με όρους ευρέως κοινού- δημοσιογράφοι τι περιμένεις-δήλωσε  τα εξής: «Τα περισσότερα προβλήματα στα οποία δουλεύω σχετίζονται με γεωμετρικές δομές σε επιφάνειες και τις παραμορφώσεις τους. Συγκεκριμένα, με ενδιαφέρει να κατανοήσω τις υπερβολικές επιφάνειες. Μερικές φορές οι ιδιότητες μιας σταθερής υπερβολικής επιφάνειας μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή μελετώντας τον διαμορφωμένο χώρο που παραμετρικοποιεί όλες τις υπερβολικές δομές σε μια δεδομένη τοπολογική επιφάνεια» και σε αυτό το σημείο σίγουρα το ευρύ κοινό άλλαξε κανάλι για να παρακολουθήσει καμιά εκπομπή για την Βασιλική οικογένεια.

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 40 ετών.

   Για τον θάνατό της οι περισσότερες ιρανικές εφημερίδες δημοσίευσαν φωτογραφίες στη μνήμη της και παρά του ότι στο Ιράν, οι γυναίκες πρέπει να φορούν αυστηρά μαντίλα, δεν συνέβη το ίδιο για την Μιρζαχανί .Ο ίδιος ο πρόεδρος το Ιράν Χασάν Ρουχανί εξέφρασε την λύπη του δημοσιεύοντας, και αυτός επίσης, την φωτογραφία της Μιρζακχανί χωρίς μαντίλα.

Περαιτέρω παραπομπές: 

https://www.britannica.com/biography/Maryam-Mirzakhani

https://weta.org/watch/shows/amanpour-and-company/march-19-2021-0

https://www.claymath.org/library/annual_report/ar2008/08Interview.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=944MOTbgAbo