Ada Lovelace: Η Κόμισσα των Αριθμών και των Ονείρων

                                

  Στο ανδροκρατούμενο  σύμπαν του 19ου αιώνα, μια γυναίκα γεννιέται ανάμεσα σε δύο κόσμους: της ποίησης και της επιστήμης. Η Augusta Ada Byron, μοναδική κόρη του θρυλικού Lord Byron, φέρει από τη γέννησή της το βάρος της κληρονομιάς ενός πατέρα που υπήρξε είδωλο ρομαντισμού, αλλά και φάντασμα στην ίδια της τη ζωή. Ένα μήνα μετά τη γέννησή της, εκείνος εγκαταλείπει τη μητέρα της και την Αγγλία, για να πεθάνει λίγα χρόνια αργότερα στην απελευθερωμένη Ελλάδα.

 Η Ada Lovelace – όπως έμεινε γνωστή στον χρόνο – μεγάλωσε απομονωμένη από κάθε ίχνος ποίησης. Η μητέρα της επέμενε να την αναθρέψει μέσα στην αυστηρότητα των μαθηματικών, μακριά από το "τρέμουλο της φαντασίας". Ειρωνεία ή ειμαρμένη, αυτή ακριβώς η μαθηματική αυστηρότητα, όταν συναντήθηκε με την εσωτερική της ευφυΐα και τον λανθάνοντα ρομαντισμό της, γέννησε κάτι μοναδικό: το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή στην ιστορία.

Αν και παντρεύτηκε τον William King, μετέπειτα Κόμη του Lovelace, και απέκτησε δύο παιδιά, η Ada δεν ακολούθησε τη συνηθισμένη διαδρομή μιας γυναίκας της εποχής. Αντί να χαθεί μέσα στα καθήκοντα της οικογενειακής ζωής, εστίασε το πάθος της στον ανερχόμενο κόσμο των μηχανών και των μαθηματικών.

                                                Στον Ατμό των Ονείρων

Η εποχή της ήταν αυτή της βιομηχανικής επανάστασης. Οι μηχανές δεν ήταν πια απλώς εργαλεία – ήταν οι νέοι θεοί της παραγωγής. Οι καινοτομίες του Jacquard, με τους αργαλειούς του που "διάβαζαν" διάτρητες κάρτες, άνοιξαν τον δρόμο για έναν νέο τρόπο σκέψης: τον προγραμματισμό. Ήταν η πρώτη φορά που ένας άνθρωπος μπορούσε να "δώσει εντολές" σε μια μηχανή, μετατρέποντας την ύφανση σε κώδικα.

Σε αυτό το σκηνικό εμφανίζεται ο Charles Babbage, μαθηματικός και οραματιστής. Η Μηχανή Διαφορών του, και μετέπειτα η ακόμα πιο φιλόδοξη Αναλυτική Μηχανή, έμοιαζαν περισσότερο με έργα επιστημονικής φαντασίας παρά με τεχνολογικά επιτεύγματα του 19ου αιώνα. Ο Babbage είχε τις ιδέες. Η Ada, όμως, διέθετε κάτι περισσότερο: τη διορατικότητα.

                                                Η Γυναίκα που Έγραψε το Μέλλον

Μεταφράζοντας ένα άρθρο του Ιταλού μηχανικού Luigi Menabrea για την Αναλυτική Μηχανή, η Ada προσθέτει τις διάσημες "Σημειώσεις" της – ένα κείμενο μεγαλύτερο από το αρχικό. Σε αυτές, όχι μόνο εξηγεί πώς μπορεί η μηχανή να υπολογίσει αριθμούς Bernoulli, αλλά δημιουργεί κάτι πρωτοφανές: έναν αναλυτικό αλγόριθμο, μια σειρά βημάτων, που αποτελούν το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή που γράφτηκε ποτέ.

  Όμως δεν σταματά εκεί. Η Ada βλέπει πέρα από αριθμούς. Φαντάζεται έναν υπολογιστή που θα μπορούσε κάποτε να χειρίζεται μουσική, τέχνη, εικόνες – αρκεί να μπορούσε να εκφραστεί ως σύνολο κανόνων και εντολών. Το όραμά της αγγίζει τα όρια της σύγχρονης τεχνητής νοημοσύνης.

"Η Αναλυτική Μηχανή... θα μπορούσε να υφαίνει αλγεβρικά μοτίβα όπως ο αργαλειός του Jacquard υφαίνει λουλούδια και φύλλα," έγραφε.

Η σκέψη αυτή δεν ήταν απλώς ριζοσπαστική – ήταν προφητική.

Ακούστε στο βίντεο πως το περιγράφει η ίδια 

       

  Μια Τραγική Αποχώρηση, Μια Αιώνια Κληρονομιά

  Η ζωή της, ωστόσο, είχε ημερομηνία λήξης. Οι πόνοι, τα φάρμακα, η σωματική κατάρρευση λόγω καρκίνου της μήτρας, έβαλαν πρόωρο τέλος σε μια καριέρα που μόλις άρχιζε να ανθίζει. Η Ada πέθανε το 1852, σε ηλικία μόλις 37 ετών. Θάφτηκε, κατά επιθυμία της, δίπλα στον πατέρα της – εκείνον που ποτέ δεν γνώρισε, αλλά πάντα κουβαλούσε μέσα της.

 Η επιστημονική της συμβολή αγνοήθηκε για δεκαετίες. Όμως η ιστορία έχει τον τρόπο να ξεθάβει το αληθινά σημαντικό.

                                                        Το Όνομά της Ζει

Σήμερα, το όνομα της Ada Lovelace είναι συνώνυμο με την αρχή του ψηφιακού κόσμου.

 Η γλώσσα προγραμματισμού Ada, το Lovelace Medal, το Ada Lovelace Institute, το Ada College, ακόμα και ένας δορυφόρος που εκτοξεύτηκε το 2018 φέρουν το όνομά της.

Κάθε δεύτερη Τρίτη του Οκτωβρίου, γιορτάζεται η Ada Lovelace Day, για να τιμηθούν οι γυναίκες στην επιστήμη, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά.

Στο Trinity College του Δουβλίνου, ανάμεσα σε σαράντα ανδρικές προτομές, υπάρχει πια και η δική της. Η Ada Lovelace δεν είναι πλέον μια «παράπλευρη υποσημείωση» στην ιστορία των υπολογιστών. Είναι η αφετηρία.

                                      Ένα Πρότυπο που Γίνεται Μύθος

Σε μια εποχή που η ισότητα στα STEM παραμένει ζητούμενο, η ιστορία της Ada Lovelace είναι κάτι περισσότερο από ιστορικό ενδιαφέρον. Είναι έμπνευση. Είναι η απόδειξη πως η ευφυΐα, το πάθος και η φαντασία δεν έχουν φύλο. Κι ότι ακόμη και σε κόσμους που μοιάζουν κλειστοί, μπορεί να υπάρξει κάποια – με δαντελένια φορέματα, αλλά σιδερένια σκέψη – που να γράψει το πρώτο κεφάλαιο ενός μέλλοντος που ακόμη ξεδιπλώνεται.

Φανταστικό Lego