Φανταστική συνέντευξη :Gauss

Δημοσιογράφος (Δ): Καλησπέρα σας, κύριε Γκάους! Είναι τιμή μας να σας έχουμε στο στούντιο σήμερα. Πείτε μας, πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;

Καρλ Φρίντριχ Γκάους (Γ): Καλησπέρα! Τα παιδικά μου χρόνια… αχ, ήταν μια πανδαισία αριθμών. Από μικρός ήμουν σαν ένα μικρό… υπολογιστικό τέρας. Θυμάμαι τη διάσημη ιστορία με τον δάσκαλο που μας ζήτησε να προσθέσουμε τους αριθμούς από το 1 έως το 100. Όλοι οι άλλοι παιδιά μετρούσαν αργά… κι εγώ του είπα αμέσως: «5050!»

Δ: Απίστευτο! Και πώς το καταλάβατε τόσο γρήγορα;

Γ: Απλό. Έπαιξα με τα ζευγάρια: 1+100, 2+99, 3+98… και συνειδητοποίησα ότι είχα 50 ζευγάρια που κάνουν 101 το καθένα. Από τότε ξεκίνησε η τελειομανία μου: κάθε αριθμός στη θέση του και κάθε πρόβλημα σωστά υπολογισμένο… αλλά πάντα με μια δόση χιούμορ για να μην τρελαθώ.

Δ: Χαχα! Μας είπατε και για την κανονική κατανομή. Μπορείτε να μας εξηγήσετε με λίγα λόγια τι είναι;

Γ: Α, η κανονική κατανομή! Η «σπιτική γλυκιά καμπύλη των αριθμών», όπως μου αρέσει να τη λέω. Φανταστείτε μια αίθουσα γεμάτη φοιτητές που προσπαθούν να μαντέψουν πόσα κομμάτια σοκολάτας κρύβω στην τσάντα μου. Οι περισσότεροι θα πάρουν περίπου τον ίδιο αριθμό – αυτοί κάθονται στη μέση της καμπύλης. Οι πιο τυχεροί ή οι πιο άτυχοι θα πάρουν περισσότερα ή λιγότερα – οι ακραίοι της κατανομής.

Δ: Σοκολατάκια… μαθηματική σοκολατοθεωρία δηλαδή;

Γ: Ακριβώς! Η κανονική κατανομή δείχνει κάτι θεμελιώδες: η φύση αγαπά τη μέση οδό. Από το ύψος των ανθρώπων σε μια πόλη μέχρι τα λάθη στις μετρήσεις, όλα τείνουν να σχηματίζουν αυτή την καμπύλη. Εγώ τη χρησιμοποιούσα για να κατανοώ τα δεδομένα γρήγορα, χωρίς να χάνω χρόνο σε περιττές λεπτομέρειες.

Δ: Και πώς το συνδέετε με το δικό σας χιούμορ;

Γ: Η καμπύλη μου θυμίζει ότι η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις: η μέση τιμή μας κρατά ασφαλείς, τα ακραία γεγονότα μας κάνουν να γελάμε ή να θαυμάζουμε τη φύση. Όπως και το χιούμορ μου, που ζούσε κρυμμένο όσο ήμουν ζωντανός και… μετά το θάνατό μου απέκτησε θεραπευτικές ιδιότητες. Η Γκαουσιανή καμπύλη είναι η απόλυτη μαθηματική αλληγορία της ισορροπίας ανάμεσα στο σοβαρό και στο αστείο, στο μέτρο και στην υπερβολή.

Δ: Ας μιλήσουμε για τα ερωτήματα τύπου Φέρμι. Τι είναι και γιατί ήσασταν τόσο καλός σε αυτά;

Γ: Τα ερωτήματα Φέρμι ζητούν εκτίμηση για κάτι χωρίς να έχεις όλα τα δεδομένα. Π.χ., «Πόσα φασόλια σε ένα βαρέλι;» ή «Πόσα πιάτα χρειάζονται για μια πόλη;» Ήμουν σπουδαίος σε αυτά πολύ πριν καν υπάρξει ο όρος. Λίγα δεδομένα, λογική και… μια δόση τρέλας που κάνει τη ζωή πιο διασκεδαστική.

Δ: Και τώρα η Σοφί Ζερμαίν; Πείτε μας τη σχέση σας.

Γ: Α, η Σοφί! Ξεκίνησε να με γράφει ως «κύριος Λεμπλάν» όταν ήταν ακόμα νέα. Στην πραγματικότητα, η Σοφί ήταν μια γυναίκα μαθηματικός που πολέμησε τον ακαδημαϊκό σεξισμό της εποχής με το μεγαλύτερο όπλο της: το μυαλό της. Υιοθέτησε ανδρική ταυτότητα για να παρακολουθήσει τις διαλέξεις και να αλληλογραφεί με διαπρεπείς μαθηματικούς.

Δ: Και πώς σας επηρέασε;

Γ: Αρχικά νόμιζα ότι είχα έναν εξαιρετικά ικανό νεαρό μαθηματικό φίλο. Δεν είχα ιδέα ότι πίσω από το «κύριος Λεμπλάν» υπήρχε η Σοφί. Όταν το ανακάλυψα, έμεινα άφωνος. Την ίδια περίοδο, το 1806, ο στρατός του Ναπολέοντα εισέβαλε στην Πρωσία και εκείνη με ενημέρωσε, μέσω ενός οικογενειακού φίλου, ότι κινδύνευα. Χάρη σε αυτήν, γλίτωσα από τα γαλλικά κανόνια.

Δ: Δηλαδή, σας έσωσε κυριολεκτικά!

Γ: Ακριβώς! Και όταν της έγραψα, της είπα:

"Δεν έχω λόγια να περιγράψω τον θαυμασμό και την έκπληξή μου. Όταν ένα πρόσωπο του φύλου που αντιμετωπίζει περισσότερες δυσκολίες από τους άνδρες καταφέρνει να εισδύσει στις πλέον δυσνόητες έρευνες, τότε πρέπει να διαθέτει κουράγιο, εξαιρετικά ταλέντα και ανώτερη ευφυΐα."

Δ: Απίστευτο! Τελικά, τα μαθηματικά και η ζωή σας έδωσαν πολλές εκπλήξεις.

Γ: Ακριβώς! Προσθέστε τους αριθμούς, φτιάξτε κατανομή, λύστε τα ερωτήματα Φέρμι, και μην ξεχνάτε να γελάτε… Η ζωή, όπως και η κανονική κατανομή, αγαπά τη μέση οδό… αλλά δεν ξεχνάει τα ακραία γεγονότα που κάνουν τη διαφορά!