Γκρέις Χόπερ, η Grandma COBOL και το debugging

«Μη διστάζεις, προχώρησε. Είναι συχνά πιο εύκολο να ζητήσεις συγγνώμη από το να ζητήσεις την άδεια.»

    Η Γκρέις Μάρεϊ Μπριούστερ Χόπερ (Grace Murray Brewster Hopper, 9 Δεκεμβρίου 1906 - 1 Ιανουαρίου 1992) ήταν Αμερικανίδα καθηγήτρια μαθηματικών και αξιωματικός του Αμερικανικού Ναυτικού. Όταν εμφανίστηκαν οι πρώτοι υπολογιστές ήταν από τις πρώτες γυναίκες που έδειξαν ενδιαφέρον και αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή της  στον τομέα ανάπτυξης λογισμικού, από τις «πρωτόγονες» τεχνικές προγραμματισμού στη χρήση και ιδιαίτερα στην ανάπτυξη προηγμένων μεταγλωττιστών. 

   Γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1906 στη Νέα Υόρκη (ΗΠΑ). Πατέρας της ήταν ο ασφαλιστής Γουόλτερ Μάρεϊ (Walter Murrey) και μητέρα της η Μαίρη Βαν Χορν (Mary Van Horne). Είχε δύο ακόμη αδέρφια. Η μητέρα της αγαπούσε πολύ τα μαθηματικά και αυτή της την αγάπη πέτυχε να εμφυσήσει και στην κόρη της. Τελειώνοντας τις βασικές σπουδές της, έδωσε εξετάσεις στο Vassar College, όπου δεν πέρασε με την πρώτη, αποτυγχάνοντας στα Λατινικά. Τελικά εισήχθη σε αυτό το 1924 και σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές της ανέλαβε ερευνητική εργασία στα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Γέιλ (Yale).

  Το 1930, η Χόπερ παντρεύτηκε τον Βίνσεντ Φόστερ Χόπερ (Vincent Foster Hopper), καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Το 1930 άρχισε να διδάσκει μαθηματικά στο Vassar College, ενώ το 1934 ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο του Γιέιλ. Παρέμεινε στο Vassar μέχρι το 1943. Με την είσοδο της χώρας της στο Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γκρέις θέλησε να τη βοηθήσει και προσπάθησε να καταταγεί  στο Στρατό ξηράς. Το ύψος της, όμως, δεν της το επέτρεψε και, ύστερα από επανειλημμένες προσπάθειες κατάφερε τελικά να ενταχθεί στο Αμερικανικό Ναυτικό με το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου. Το Ναυτικό την ενέταξε σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Γραφείου Συντονισμού Υπολογιστών στα εργαστήρια Cruft του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Από το 1944 άρχισε να συνεργάζεται με τον Χάουαρντ Άικεν (Howard Aiken) στον υπολογιστή Mark I, ο οποίος της έδωσε την πρώτη προγραμματιστική της εργασία αμέσως με την άφιξή της. Εκεί ήταν που η Χόπερ φημολογείται ότι βρήκε το έντομο (στα αγγλικά bug) που προκάλεσε βραχυκύκλωμα σε έναν από τους 17.000 ηλεκτρονόμους (ρελε) του Mark I και έκτοτε όλα τα σφάλματα των υπολογιστών ονομάζονται «bugs».

Η ίδια κατέγραψε το περιστατικό  στο ημερολόγιο παρακολούθησης του υπολογιστή Mark II με ημερομηνία  9/9/1947

 "Ώρα 15:45-Εντοπίστηκε ο λόγος του σφάλματος  στον  Mark II, που οφειλόταν στο ότι μια νυχτοπεταλούδα παγιδεύτηκε σε ένα ρελέ. Το έντομο bug αφαιρέθηκε με προσοχή και το κολλήσαμε στο ημερολόγιο λειτουργίας." 

  

  Το τέλος του Πολέμου βρήκε τη Χόπερ να εργάζεται στον υπολογιστή Mark II και στη συνέχεια στον Mark III. 

                                                             Μαρκ ΙΙ

  Το 1946 τερματίστηκε η θητεία της στο Ναυτικό ως εν ενεργεία αξιωματικού, παρέμεινε, ωστόσο, σε εφεδρεία. Το 1949 μετακινήθηκε στην εταιρεία «Eckert-Mauchly Computer Corporation» των Έκερτ και Μόκλι και στον υπολογιστή UNIVAC. Εκεί ανέπτυξε και βελτίωσε ένα μεταγλωττιστή και στη συνέχεια ήταν ανάμεσα στα μέλη της ομάδας που ανέπτυξε τον μεταγλωττιστή «Flow-Matic», τον πρώτο μεταγλωττιστή γραμμένο σε Αγγλικά (και όχι σε γλώσσα μηχανής). Όπως έγραψε η ίδια αργότερα, «δημιούργησε τον μεταγλωττιστή επειδή ήθελε να απαλλάξει τον προγραμματιστή από εργασίες ρουτίνας και να τον επαναφέρει στην ενασχόλησή του με τα Μαθηματικά». Η δημιουργία του «Flow-Matic» οδήγησε στην ανάπτυξη της πρώτης προηγμένης γλώσσας προγραμματισμού με στόχευση τον επιχειρηματικό κόσμο, κι έτσι το 1959 παρουσιάστηκε η COBOL (COmmon Business-Oriented Language).

  Το 1950 η εταιρεία «Remington Rand Corporation» εξαγόρασε αυτή των Έκερτ-Μόκλι. Η Χόπερ εξακολούθησε να εργάζεται στη νέα εταιρεία ως επικεφαλής μηχανικός της ανάπτυξης του UNIVAC, διατηρώντας παράλληλα και σχέσεις με το Ναυτικό. Το 1955 μετακινείται στην εταιρεία «Sperry Corp.» που τελικά συγχωνεύεται με τη Remington σχηματίζοντας την «Sperry - Rand Corporation». Παράλληλα, η Χόπερ εξακολουθεί να έχει στενούς δεσμούς με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Το 1966 το Ναυτικό την αποστρατεύει με το βαθμό του Πλωτάρχη, για να την ανακαλέσει στην ενεργό υπηρεσία μόλις το 1967, για ένα διάστημα έξι μηνών. Από τη Sperry - Rand παίρνει άδεια εκπλήρωσης στρατιωτικών υποχρεώσεων.  Δεν επιστρέφει σε αυτή ποτέ, γιατί το 1971 συνταξιοδοτείται, έχοντας συμπληρώσει το 65ο  έτος της ηλικίας της, καθώς το Ναυτικό, μετά την πάροδο της εξάμηνης αρχικής περιόδου της γνωστοποιεί ότι θα χρειαστεί τις υπηρεσίες της «επ' αόριστον». Το 1973 προάγεται σε Πλοίαρχο και τοποθετείται στη Διοίκηση Αυτοματοποίησης Δεδομένων (Naval Data Automation Command) του Ναυτικού ως ειδική Σύμβουλος. Στη θέση αυτή παραμένει μέχρι τη συνταξιοδότησή της το 1986. Ωστόσο, δε διακόπτει τους δεσμούς της με την ακαδημαϊκή Κοινότητα και δίνει διαλέξεις σε μεγάλα Πανεπιστήμια.

Η  Χόπερ είχε μεγάλη ζήτηση ως ομιλήτρια σε διάφορες εκδηλώσεις που σχετίζονται με θέματα υπολογιστών. Ήταν γνωστή για το ζωηρό και ασεβές στυλ ομιλίας της, καθώς και για τις γλαφυρή διήγηση ιστοριών  του Β παγκοσμίου πολέμου. Την αποκαλούσαν "Γιαγιά COBOL"  ("Grandma COBOL")

 Το 1983 προάγεται σε Αρχιπλοίαρχο - σε ειδική τελετή στο Λευκό Οίκο - και λίγο πριν την αποστράτευσή της της απονέμεται ο βαθμός του Υποναυάρχου. Ήταν η γηραιότερη εν ενεργεία αξιωματικός του Ναυτικού - ογδόντα ετών.

   Η Χόπερ τιμήθηκε από σχεδόν όλες τις Οργανώσεις των Η.Π.Α. που άπτονται των Η/Υ για τη μεγάλη της προσφορά, όπως π.χ. από την Ένωση Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE), της Αμερικανικής Εταιρείας για την Πρόοδο των Επιστημών (AAAS) και ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη διακεκριμένο μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Υπολογιστών (1973). Το 1991, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος της απένειμε το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνολογίας. 

Η Χόπερ απεβίωσε την 1η Ιανουαρίου του 1992.