Σαν σήμερα, Café SzKocka , το café των μαθηματικών

   Σαν σήμερα το 1941, ο Πολωνός μαθηματικός Hugo Steinhaus, θαμώνας  του Σκωτσέζικου Καφέ (Café SzKocka), κατέγραψε το τελευταίο πρόβλημα στο Scottish Book, λίγες μόνο μέρες πριν τα ναζιστικά στρατεύματα εισέλθουν στην πόλη. 

  Το τελευταίο πρόβλημα , Item Number 193, περιέχει ένα σύνολο αριθμητικών αποτελεσμάτων, υπογεγραμμένα από τον Steinhaus, που πραγματεύεται   την κατανομή του αριθμού των σπίρτων σε ένα κουτί! Μετά την έναρξη του πολέμου μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, η πόλη καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα το ίδιο καλοκαίρι και οι καταγραφές στο βιβλίο σταμάτησαν. Τι ήταν το Σκωτσέζικο Καφέ;

                                     Café SzKocka ,το café των μαθηματικών

  Όταν ο Αμερικανο-Πολωνός μαθηματικός Στανισλάβ Ούλαμ, ήταν φοιτητής στην Πολωνία, οι μαθηματικοί συνήθιζαν να μαζεύονται στα καφέ, όπου και συζητούσαν για μαθηματικά ζητήματα. Ως αυτοσχέδιους μαυροπίνακες χρησιμοποιούσαν το μάρμαρο των τραπεζιών. Ένα από τα πιο πολυσύχναστα καφέ εκείνης της εποχής ήταν το Café ScKocka (Σκωτσέζικο Καφέ), στέκι των καθημερινών συναντήσεων του διακεκριμένου μαθηματικού Banach, ο όποιος το 1934,έφερε ένα μεγάλο σημειωματάριο όπου και άρχισαν να καταγράφουν τα προβλήματα που προέκυπταν και, όταν αυτό ήταν εφικτό, τις λύσεις τους. 

   Στο καφέ σύχναζαν διάσημοι μαθηματικοί εκτός από τον Ούλαμ και τον Banach, Steinhaus, Mazur, Kac,Schauder, Kaczmarz και πολλοί άλλοι. Αυτό το βιβλίο παρέμενε στο καφέ και ένας υπάλληλος το έφερνε όταν του το ζητούσαν (πως εμείς στα καφενεία μας ζητάμε να μας φέρουν το τάβλι!! ) για να καταγραφούν οι σημειώσεις, ενώ αμέσως μετά επιστρεφόταν με κάθε επισημότητα στο σημείο φύλαξης του. Το βιβλίο επέζησε του Β παγκοσμίου πολέμου. Κατά την διάρκεια της Ρώσικης κατοχής, μερικοί μαθηματικοί αυτής της χώρας επισκέφτηκαν το καφέ και σημείωσαν στο βιβλίο διάφορα προβλήματα, με την υπόσχεση βραβείων για όποιον κατάφερνε μα το λύσει. Όπως είπαμε, η τελευταία καταγραφή είχε ημερομηνία 31 Μαΐου 1941.Μετά, κατά την διάρκεια της ίδιας χρονιάς, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για το βιβλίο, έως ότου ένας από τους γιους του Banach, γιατρός στο επάγγελμα, το πήρε μαζί του στο Μπρέσλαου. Το 1957, ο Ούλαμ έλαβε ένα αντίγραφο, το μετέφρασε και το διένειμε ανάμεσα σε φίλους του μαθηματικούς. Φαίνεται ότι μερικοί μαθηματικοί από το Λβοφ συνέχισαν την παράδοση του «σκωτσέζικου» βιβλίο και μετά τον πόλεμο. Η παραπάνω ιστορία δικαιώνει τον Alfréd Rényi που συνήθιζε να λέει «Ο μαθηματικός είναι μια μηχανή που μετατρέπει τον καφέ σε θεωρήματα!»

https://en.wikipedia.org/wiki/Scottish_Book