Σαν σήμερα

 Σαν σήμερα, το 1902, γεννήθηκε  ο Ουγγροεβραίος  μαθηματικός  Abraham Wald (1902 –1950) στο Cluj, στην τότε Αυστροουγγαρία (σημερινή Ρουμανία). Μαθηματικός  που συνέβαλε στη θεωρία αποφάσεων, τη γεωμετρία και την οικονομετρία και ίδρυσε τον τομέα της στατιστικής. 

 Στο συλλογικό μαθηματικό ασυνείδητο το όνομα του είναι συνυφασμένο με τον Β παγκόσμιο πόλεμο και τα βλήματα που δεν βρήκαν στόχο…

   Κατά την διάρκεια του β παγκοσμίου πολέμου, οι σύμμαχοι προσπαθούσαν να καταλάβουν σε ποια σημεία είναι πιο ευάλωτα τα αεροπλάνα που επιχειρούσαν, έτσι ώστε να τα θωρακίσουν περισσότερο, ανέθεσαν λοιπόν αυτή τη δουλειά στην Ομάδα Στατιστικής Έρευνας (SRG), ένα απόρρητο σώμα που αποτελούνταν από κορυφαίους μαθηματικούς ειδικευμένους στην στατιστική που έθεταν της προσπάθειες τους στην υπηρεσία της πολεμικής προσπάθειας. Ένας από τους μαθηματικούς της ομάδας ήταν και ο Abraham Wald (1902-1950).

  Αυτός λοιπόν ξεκίνησε να εξετάζει τα αεροπλάνα που γύριζαν κάθε μέρα πίσω σε μια βάση μετά από κάθε αποστολή. Το πρόβλημα είχε ως εξής: Για να μην καταρρίπτονται τα αεροπλάνα τα ενισχύουμε με θωράκιση, η θωράκιση κάνει το αεροπλάνο βαρύτερο και τα βαρύτερα αεροπλάνα είναι πιο δυσκίνητα και καταναλώνουν περισσότερα καύσιμα, από την άλλη ελλιπής θωράκιση τα έκανε πιο ευάλωτα στα εχθρικά πυρά. Οι αξιωματικοί της αεροπορίας κατέγραφαν τα τμήματα των αεροπλάνων με τις περισσότερες τρύπες από βλήματα και πρότειναν να ενισχυθούν. Ο Wald όμως είχε διαφορετική γνώμη γιατί κατάλαβε ότι αυτό που έπρεπε να ενδιαφέρει είναι όχι αυτό που υπάρχει στις ατράκτους των αεροπλάνων που επέστρεφαν, αλλά αυτό που δεν υπάρχει. Με ιδιαίτερη σχολαστικότητα και μια μεθοδικότητα που θυμίζει εξιχνίαση εγκλήματος, παρατήρησε και κατέγραψε επακριβώς ποια σημεία είχαν τρύπες από εχθρικά πυρά. Με βάση τα αποτελέσματά του, βρήκε πράγματι ποια ήταν στατιστικά, εκείνα τα σημεία που δεχόντουσαν τα περισσότερα πυρά. Αυτό όμως που τους πρότεινε δεν ήταν να καλύψουν αυτά τα σημεία, αλλά το αντίθετο, δηλαδή να καλύψουν τα σημεία που δεν είχαν πολλές τρύπες γιατί εκεί ήταν που λογικά θα χτυπήθηκαν τα αεροσκάφη που έπεσαν (γιατί αυτά που γύρισαν δεν είχαν πρόβλημα με τα σημεία που τρύπησαν). Χάρη στον Wald έκτοτε σώθηκαν χιλιάδες αεροπλάνα και πιλότοι. Αυτό που έκανε ο Wald ήταν εξαιρετικά ευφυές. Η μελέτη του αν και βασίστηκε στα αεροπλάνα που μπόρεσαν τελικά να γυρίσουν πίσω (και άρα είχαν υποστεί τις μικρότερες ζημιές) έλαβε υπόψη του και τα απολεσθέντα, εκείνα που τελικά είχαν το μεγάλο πρόβλημα και χτυπήθηκαν τόσο σοβαρά ώστε να καταρριφθούν. 

  Tα μαθηματικά είναι συνυφασμένα με τον τρόπο που συλλογιζόμαστε, η επιστήμη του πώς να μην αντιλαμβανόμαστε λανθασμένα διάφορα πράγματα με τεχνικές και μεθόδους να έχουν σφυρηλατηθεί μέσα από αιώνες σκληρής δουλειάς και διαφωνιών.